Chuyến viếng thăm Việt Nam của Tổng thống Obama

710 (lượt xem) |

TỔNG QUÁT

Tòa Bạch Ốc ngày 10/5 loan báo Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ đến thăm Việt Nam và Nhật Bản từ ngày 22 đến 28/5. Đài VOA cho biết lịch trình của Tổng thống hiện vẫn đang được hai nước thu xếp, chưa quyết định các hoạt động cụ thể, và có thể phải đến rất sát ngày ông Obama bay đến Hà Nội mới có lịch chính thức. Theo các nguồn tin, giống như các tiền nhiệm Bill Clinton và George Bush từng đến thăm Việt Nam lần lượt trong các năm 2000 và 2006, ông Obama dự kiến sẽ gặp các lãnh đạo cao nhất của Việt Nam ở Hà Nội rồi tới thăm TP.HCM. Ông Obama có thể sẽ thảo luận với các nhà lãnh đạo Việt Nam về một số vấn đề hai bên cùng quan tâm như: mở đường bay thẳng Việt-Mỹ, quan hệ thương mại và TPP, tăng cường quan hệ giáo dục và giao lưu, việc cho phép Tổ chức Hòa Bình Mỹ hoạt động tình nguyện và dạy tiếng Anh ở Việt Nam, khởi động Đại học Fulbright, cũng như tăng cường quan hệ quốc phòng-an ninh, thảo luận về vấn đề nhân quyền, dỡ bỏ lệnh cấm vũ khí.

NHỮNG SỰ KIỆN TRƯỚC CHUYẾN VIẾNG THĂM

  • Các chiến hạm Singapore (17/3), Nhật Bản (12/4), Pháp (2/5), Nga (2/5) và Ấn Độ (cuối tháng 5) lần đầu tiên thăm cảng Quốc tế Cam Ranh. TBT Nguyễn Phú Trọng cũng thăm Cam Ranh ngày 5/5.
  • Các chuyên viên môi trường và hải dương học Đức Quốc, Hoa Kỳ, Israel, Nhật Bản, Pháp cấp tốc đến Việt Nam giúp điều tra vụ cá chết tại Vũng Áng.
  • Theo bản tin của Hải Quân Hoa Kỳ, một phái đoàn gồm 6 sĩ quan Hải Quân cấp cao Việt Nam đã đến Hawaii, vào ngày 13/4/2016. Nơi đây là căn cứ của phi đội tuần tra biển có tên là Golden Swordmen of Patrol Squadron 47.
  • Bà Vũ Minh Khánh, vợ luật sư Nguyễn Văn Đài đến Mỹ từ hôm 14/4 để vận động tự do cho chồng, người đã bị giam 4 tháng về tội tuyên truyền chống nhà nước.
  • Chiều tối ngày 6/5, một máy bay vận tải chiến lược C-17 Globemaster III của Mỹ đã bất ngờ xuất hiện tại sân bay Nội Bài. Việc máy bay vận tải hạng nặng C-17 xuất hiện tại Nội Bài được cho là có liên quan tới công tác hậu cần nhằm phục vụ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama diễn ra vào cuối tháng.
  • Hai quan chức ngoại giao Mỹ có mặt tại Việt Nam từ 9 đến 10/5 trong bối cảnh Việt Nam và Mỹ đang chuẩn bị cho chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên của Tổng thống Barack Obama. Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ đặc trách Đông Á-Thái Bình Dương Daniel Russel có mặt ở Hà Nội để thảo luận quan hệ song phương Mỹ – Việt, Biển Đông và các vấn đề Asean, theo thông cáo của phía Mỹ. Cùng lúc đó, Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động Tom Malinowski cũng có mặt, để bàn về nhân quyền. Tại Hà Nội, ông Tom Malinowski cũng đã có cuộc gặp gỡ và trao đổi với 4 người trong đoàn đại diện của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam. Điều đặc biệt là ông Tom Malinowski sau đó cùng phái đoàn các Đại sứ thăm hang Sơn Đoòng tại Quảng Bình.
  • Hai tuần trước chuyến thăm dự kiến của Tổng thống Obama, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius đã kêu gọi người dân Việt Nam đóng góp các đề nghị về lịch trình của Tổng thống Obama khi thăm Việt Nam thông qua trang Facebook. Lời kêu gọi này đã nhận được hơn 400 câu trả lời. Sau khi đăng tải, lời kêu gọi của đại sứ đã nhận được nhiều sự quan tâm và ý kiến bình luận trên trang Facebook. Nhiều người bày tỏ mong muốn tổng thống Mỹ đến thăm quân cảng Cam Ranh – vị trí có vai trò chiến lược khi Biển Đông căng thẳng hoặc đề xuất ông Obama đến đồng bằng sông Cửu Long để chứng kiến tình hình hạn mặn và tác động của biến đổi khí hậu.

  • Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã tiến hành một hoạt động tự do hàng hải thường lệ ở Biển Đông vào sáng ngày 10-5 (tối ngày 9-5 ở Mỹ) trong vùng lân cận bãi Đá Chữ Thập, thuộc quần đảo Trường Sa. Trong hoạt động này, tàu USS William P. Lawrence (DDG-110) đã thực hiện quyền đi qua vô hại khi quá cảnh trong vùng 12 hải lý của bãi Đá Chữ Thập, một thực thể ngập nước đang bị Trung Quốc chiếm đóng, nhưng Philippines, Đài Loan và Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền. Thời điểm diễn ra cuộc tuần tra cũng rất thú vị, bởi nó diễn ra trước thềm chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Obama tới Việt Nam.
  • Trong ngày Nhân quyền cho Việt Nam tại Washington DC ngày 15/5, TNS John Mc Cain lập lại đề nghị thúc đẩy xóa bỏ hoàn toàn lệnh cấm về vũ khí cho Việt Nam. Hãng tin Reuters cho hay tuần này 15/5, Hà Nội tổ chức một cuộc hội thảo quốc phòng chuyên đề, có sự tham dự của các tập đoàn vũ khí hàng đầu của Mỹ như Boeing, Lockheed Martin. Chính quyền Việt Nam đã hết sức giữ bí mật về cuộc hội thảo này.
  • Ngày 20/5, linh mục Nguyễn Văn Lý đã được trả tự do 3 tháng trước kỳ hạn. Trong khi đó, ông Trần Huỳnh Duy Thức đã từ chối không chịu sang sống lưu vong tại Mỹ và quyết định tuyệt thực kể từ 24/5.

LỊCH TRÌNH CHI TIẾT

Cuối cùng, theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Tổng thống Obama vẫn đến thăm Việt Nam 3 ngày thay vì rút ngắn 2 ngày như đã loan truyền trong tuần qua. Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama chiều 21/5 (giờ Washington) đã lên chuyên cơ Air Force One tại căn cứ không quân Adrews ở tiểu bang Maryland, bắt đầu hành trình tới Việt Nam. Chiếc chuyên cơ tới căn cứ không quân Elmendorf ở Anchorage, Alaska, sau đó tới căn cứ không quân Yokota ở Fussa, Nhật Bản và đã đến Hà Nội tối hôm Chủ Nhật 22/5 (giờ Việt Nam) sớm hơn dự trù. Trên 1,000 người sẽ tháp tùng Tổng thống Obama bao gồm quan chức chính phủ, doanh nghiệp, nhân viên, tùy tùng của tổng thống và lực lượng an ninh, mật vụ. Trước đó, chuyên cơ chở Ngoại trưởng John Kerry tháp tùng Tổng thống Obama thăm Việt Nam cũng đã hạ cánh xuống sân bay Nội Bài lúc gần 19 giờ tối 22/5.

Ngày 23/5:

Tổng thống Obama chụp ảnh selfie cùng hàng chục người Việt

Sau nghi lễ đón tiếp chính thức vào sáng thứ Hai, Tổng thống Obama đã gặp Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Tổng thống Mỹ Barack Obama đã tuyên bố trong cuộc họp báo chung với Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang rằng Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Chủ tịch Việt Nam hoan nghênh việc dỡ bỏ lệnh cấm. Ông Quang nói điều đó thể hiện quan hệ Việt-Mỹ đã hoàn toàn bình thường hóa. Vietjet Air và Boeing trưa 23/5 đã ký hợp đồng cung cấp 100 máy bay trị giá lên tới 11.3 tỉ USD trước sự chứng kiến của Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama. Một hợp đồng khác được hãng này ký kết cũng trong buổi lễ này với Pratt & Whitney thuộc Tập đoàn United Technologies Corp lên tới 3.04 tỉ USD. Tập đoàn General Electric (GE) và Bộ Công Thương Việt Nam đã ký kết ghi nhớ thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo , theo đó, ước tính năm 2025, đạt 1,000 megawatt từ các dự án điện gió, đủ cung cấp cho 1.8 triệu hộ dân tại Việt Nam. Hoa Kỳ cũng hoan nghênh việc Chính phủ Việt Nam chấp thuận cho thành lập đại học Fulbright dự trù bắt đầu hoạt động mùa Thu năm này và Peace Corps đến dạy tiếng Anh tại Việt Nam. Trưa cùng ngày, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng đã có cuộc tiếp xúc, trao đổi với Tổng thống Obama tại nhà sàn Bác Hồ trong khuôn viên Phủ Chủ tịch.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Tổng thống Obama thả thức ăn cho cá tại ao cá Bác Hồ – Ảnh: Nguyễn Khánh

Trong buổi họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Tổng thống Obama đã nói: “Tôi được biết ở Việt Nam có một câu tục ngữ đó là “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, hôm nay chúng ta cùng có mặt ở đây là để bày tỏ sự kính trọng, trân trọng những người đã đến trước chúng ta, những người Việt Nam và những người Mỹ, những người đã trồng cây và đã chăm cho cái cây đó ngày hôm nay đã trở thành đối tác toàn diện giữa hai nước.” Sau khi dự quốc yến chiêu đãi cho Chủ tịch nước Trần Đại Quang chủ trì, Tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp tục gặp gỡ Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và chào xã giao Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Tổng thống Mỹ thân thiện chụp ảnh cùng các nghệ sĩ tại chương trình nghệ thuật chào mừng Tổng thống diễn ra đầu giờ chiều 23/5 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia – Ảnh: FBNV

Ngày 24/5:

Sáng ngày 24/5, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama gặp đại diện các Tổ chức xã hội dân sự tại khách sạn JW Marriott, Hà Nội, Việt Nam. Tổng thống Hoa Kỳ nói một số nhà hoạt động đã bị ngăn cản, không thể tới dự cuộc gặp mặt với ông hôm thứ Ba 24/5. Trước thời điểm diễn ra cuộc gặp, trên mạng xã hội có thông tin một số khách mời là tiến sĩ Nguyễn Quang A, luật sư Hà Huy Sơn, nhà báo Đoan Trang và blogger Thảo Teresa bị ngăn cản và câu lưu. Cuối cùng, chỉ sáu khách mời có mặt, gồm nhà nghiên cứu xã hội Lê Quang Bình, ca sĩ Mai Khôi, nhà báo Mai Phan Lợi, mục sư Nam Quốc Trung, mục sư Lê Quốc Huy và bà Nguyễn Hồng Oanh, giám đốc trung tâm IDEA (Ban hành động vì sự phát triển của người khuyết tật). Ông Barack Obama nói tuy Việt Nam đã có những tiến bộ nhưng Washington quan ngại về những giới hạn mà Hà Nội áp đặt lên vấn đề tự do chính trị. “Hiện vẫn đang có những quan ngại to lớn trong vấn đề tự do ngôn luận, tự do hội họp, trách nhiệm giải trình của chính phủ,” ông nói trong cuộc gặp sáu thành viên xã hội dân sự tại khách sạn JW Marriot, Hà Nội.

Sau đó, ông đã có bài phát biểu chính về quan hệ Việt – Mỹ chừng 30 phút ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Tổng thống Mỹ Barack Obama đã phát biểu trước cử tọa đa phần là những người trẻ tuổi ở Hà Nội hôm 24/5. Ông nói ông ý thức về quá khứ giữa hai nước nhưng tập trung vào tương lai, chú trọng tới thịnh vượng, an ninh, nhân phẩm và cùng nhau tiến về phía trước. Khoảng 2,200 người, phần lớn là sinh viên, đã dành cho Tổng thống Mỹ Barack Obama sự đón chào và ngưỡng mộ có thể sánh với những gì thường dành cho các ngôi sao điện ảnh hoặc âm nhạc. Nhiều người đã suýt xoa, thích thú khi nghe Tổng thống Obama mở đầu bài phát biểu trân trọng các giá trị lịch sử, văn hóa của đất nước con người Việt Nam khi dẫn thơ Lý Thường Kiệt, lấy Kiều của Nguyễn Du, trích Trịnh Công Sơn và Văn Cao. Ông nói: “Tình cảm của người dân VN chạm đến trái tim tôi. Hôm qua tôi đi ăn bún chả. uống bia Hà Nội, những đường  phố đông đúc của Hà Nội, tôi chưa từng thấy nhiều xe máy như vậy, chưa thử đi qua đường. Lần sau đến các bạn chỉ cho tôi cách qua đường thế nào”. Bên cạnh những trải nghiệm đời thường, Tổng thống Mỹ nói ông tôn trọng lịch sử lâu đời của Việt Nam. Thể hiện ông nắm được tinh thần của người Việt, ông nêu ra hình ảnh cây tre và trích dẫn hai câu đầu trong bài thơ Nam Quốc Sơn Hà của Lý Thường Kiệt. Ông nói: “Tôi cũng trân trọng quá khứ lịch sử rất huy hoàng của Việt Nam. Hàng nghìn năm, Việt Nam đã trồng cấy ở những mảnh đất này. Chúng ta đã có lịch sử trống đồng Đông Sơn. Hà Nội đã đứng vững trên dòng sông Hồng hơn một nghìn năm. Thế giới đều biết đến lụa và những bức tranh của Việt Nam và Văn Miếu là bằng chứng kiến thức của Việt Nam. Sau nhiều thế kỷ, vận mệnh của Việt Nam đã bị nhiều nước can thiệp, nhưng cây tre cũng như tinh thần bất khuất của người Việt Nam như Lý Thường Kiệt đã ghi lại: Nam quốc sơn hà Nam đế cư/Tuyệt nhiên định phận tại thiên thư.” Ông còn nói: “Người Việt Nam thuộc bài hát của Văn Cao: Từ nay người biết quê người/ Từ nay người biết thương người … Tôi mong muốn quan hệ hai bên gần gũi hơn, chúng ta ngày càng hợp tác, xây dựng nền tảng vững chắc hơn cho thập kỷ tới”. Ông cũng nhắc tới cộng đồng người Việt ở Mỹ: “Tôi vô cùng lạc quan vào tương lai. Niềm tin của tôi có nền tảng là tình hữu nghị. Người dân Việt Nam, như Trịnh Công Sơn viết, Nối vòng tay lớn, hãy mở tấm lòng mình ra”. Theo ông, Việt kiều ở Mỹ rất thành công, rất nhiều người là nhà báo, bác sĩ, thẩm phán … và họ mong muốn hỗ trợ cải thiện đời sống ở Việt Nam.

Trưa ngày 24/5, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama lên máy bay rời Hà Nội để vào Sài Gòn 2 giờ sau đó với hàng chục ngàn người dân vẫy cờ hoa hai bên đường suốt từ sân bay đến trung tâm TP.HCM đã nói lên tất cả. Trong khi nhhững hoạt động tại Hà Nội có tính các nghi lể và ngoại giao thì những hoạt động tại Sài Gòn lại có tính cách cởi mở, hướng về giới trẻ và tương lai.

Dân chúng Sài Gòn đón tiếp Tổng thống Obama

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama thăm Chùa Ngọc Hoàng, Sài Gòn, Việt Nam nhằm thể hiện sự ngưỡng mộ đối với các nét văn hóa truyền thống của Việt Nam

Chiều 24-5, Tổng thống Barack Obama có buổi gặp gỡ với doanh nghiệp trẻ và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam tại trụ sở Công ty Dreamplex (tòa nhà Miss Áo Dài, Q.1, TP.HCM). Mở đầu bài phát biểu, Tổng thống Obama bày tỏ niềm vui khi có mặt tại TP.HCM. Ông nói: “Thật tuyệt vời được có mặt ở đây, tại TP.HCM. Tôi vừa có dịp tham quan chùa Ngọc Hoàng, và tôi nghĩ việc di chuyển từ một ngôi chùa trăm tuổi đến trung tâm Dreamplex của thế kỷ 21 là một cách bày tỏ tuyệt vời sự chuyển mình đã và đang diễn ra ở Việt Nam, một đất nước vinh danh lịch sử nhưng cũng chạy đua đến tương lai một cách dũng mãnh. Và đó cũng là câu chuyện của thành phố này, một thành phố lúc nào cũng chuyển động.

Tổng thống Obama trò chuyện với các nhà doanh nghiệp trẻ Việt Nam, những người từng sinh sống, học tập tại Mỹ, song đều trở về lập nghiệp hoặc làm việc tại Việt Nam là: Đỗ Thị Thúy Hằng, Phó giám đốc phát triển kinh doanh và đối ngoại tại Seedcom; Lê Hoàng Uyên Vy, Giám đốc Quản lý tại Adayroi.com và Phạm Khoa, Giám đốc Pháp lý và Hoạt động doanh nghiệp, Microsoft.

Ngày 25/5:

Tổng thống Obama đã dành chặng cuối cho giới trẻ Việt Nam. Sáng ngày 25/5, ông có cuộc giao lưu với 800 thành viên người Việt thuộc “Sáng kiến Lãnh đạo trẻ Đông Nam Á” (YSEALI). Đây vốn là một sáng kiến nhằm kết nối với hàng ngàn thanh niên ở 10 quốc gia Đông Nam Á. Tổng thống Obama đã phát biểu và trả lời câu hỏi của thanh niên nam nữ Việt Nam ở GEM Center. Khi một nam thanh niên xin lời khuyên làm thế nào để trở thành lãnh đạo như ông, Tổng thống Obama nói không có một con đường chung cho tất cả mọi người, nhưng ông cho rằng cần phải có một niềm đam mê và hãy theo đuổi niềm đam mê đó.

Ông nói lời khuyên quan trọng nhất của ông là “hãy tìm điều gì đó mà bạn quan tâm sâu sắc đến, điều gì đó làm bạn phấn khích, và hãy dành hết nhiệt tình cho điều đó”. Ông nói thêm “Hầu hết những người thành công trong lĩnh vực của họ là những người yêu thích công việc của mình. Hãy quyết định điều mà bạn quan tâm đến một cách sâu sắc, và dồn tất cả vào thực hiện việc đó. Hãy tập trung vào điều đó. Nếu bạn làm tốt, một cách tự nhiên, kết cục bạn sẽ thành nhà lãnh đạo”.

Tổng thống Obama chào tạm biệt các bạn trẻ – Ảnh: Quỳnh Trang

Đúng 13 giờ ngày 25/5, Tổng thống Obama đã rời Tân Sơn Nhất trên chiếc Air Force One, kết thúc chuyến thăm chính thức Việt Nam. Trên đường ra sân bay, ông được rất đông người dân đưa tiễn.

Dọc tuyến đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, vòng xoay Điện Biên Phủ – Nguyễn Bỉnh Khiêm, người dân đứng kín hai bên đường – Ảnh: Tuổi trẻ

NHỮNG TIN TỨC BÊN LỀ

  • Trong phái đoàn tháp tùng Tổng thống Obama có bà Elizabeth Phu là cố vấn của Tổng thống Obama. Người phụ nữ gốc Việt 39 tuổi này là Giám đốc phụ trách các vấn đề Đông Nam Á và châu Đại dương của Nhà Trắng và là thành viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ.

Bà Elizabeth Phu

  • Chiếc áo dài màu vàng mà Mỹ Linh, sinh viên Khoa Ngôn ngữ, mặc khi tặng hoa Tổng thống Mỹ Barack Obama là một trong những mẫu áo dài của NTK Lan Hương, từng giúp chị cô – MC Mỹ Lan – tỏa sáng trên sân khấu. Mỹ Linh thấy rất tự tin khi khoác lên mình chiếc áo màu vàng tượng trưng cho sắc màu dân tộc, họa tiết hoa sen giản dị mà thanh cao, mang đậm cốt cách người Việt. Tại phủ Chủ tịch, Tổng thống Obama cũng nhận hoa từ bé Vũ Phạm Phương Linh, học sinh lớp 1 tại Hà Nội.
REFILE – QUALITY REPEAT U.S. President Barack Obama receives flowers as he arrives at Noibai International Airport in Hanoi, Vietnam May 22, 2016. REUTERS/Carlos Barria TPX IMAGES OF THE DAY

Tổng thống Obama nhận hoa từ cô sinh viên Trần Mỹ Linh

Bé Phương Linh tặng hoa Tổng thống Obama – Ảnh: TTXVN

  • Tối 23/5, vào lúc 19 giờ 55, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã thong dong vào hàng bún chả Hương Liên nổi tiếng trên phố Lê Văn Hưu, Hà Nội. Sau khi ăn xong, Tổng thống Obama đã rất vui vẻ tự rút tiền Việt Nam ra trả. Phóng viên Mark Knoller của hãng tin CBS News tiết lộ, nhân vật mà Tổng thống gặp gỡ và cùng ăn tối trong một cửa hàng bún chả trên đường Lê Văn Hưu, Hà Nội, là chuyên viên ẩm thực người Mỹ Anthony Bourdain. Ngoài ra, trong bài phát biểu tại cuộc họp báo chung với Chủ tịch nước Trần Đại Quang ở Hà Nội trước đó, ông Obama cũng nhắc đến cà phê sữa đá của Việt Nam. Ông Obama nói: “Tôi đang mong chờ có cơ hội trò chuyện với người dân Việt Nam. Có thể tôi sẽ thưởng thức cà phê sữa đá”.
  • Một tin khác khá thú vị liên quan đến buổi ăn này. Chị Nguyễn Ngọc Anh, con dâu của chủ quán cho biết, vì có kinh nghiệm bưng bê lại khá nhanh nhẹn nên chị Ngọc Anh được chọn làm người phục vụ món bún chả cho ông Obama. Lúc mang đồ ăn phục vụ Tổng thống Mỹ chị vô tình làm rơi một chiếc nem. Chị đang bối rối thì vị Tổng thống mỉm cười thân thiện và tự tay nhặt chiếc nem lên. Chị Ngọc Anh chia sẻ: “Lúc Tổng thống đến tôi khá hồi hộp. Trong quá trình dọn món ăn, do chiếc đĩa nhỏ, tôi vô tình làm rơi miếng nem. Lúc này tôi thật sự bối rối nhưng bất ngờ hơn, ông Obama nhìn thấy và mỉm cười. Ông tự tay nhặt miếng nem lên và đặt vào đĩa. Lúc đấy, tôi thấy ông thực sự quá thân thiện. Trước đó, tôi nghĩ rằng vị Tổng thống quyền lực sẽ lạnh lùng, xa cách nhưng nụ cười ấy đã phá bỏ hoàn toàn suy nghĩ của tôi. Ông ấy thực sự rất ấm áp”.
  • Câu chuyện thứ hai là tại sao TT Obama chọn bún chả chứ không phải các món ăn truyền thống nổi tiếng như phở, chả giò, bánh mì … Bữa bún chả giá 6 USD của Tổng thống Mỹ Barack Obama tại quán Hương Liên đã ngay lập tức tạo cơn sốt và trở thành chủ đề bàn tán trên mạng internet không chỉ trong mà cả ngoài nước. Ở nước ngoài, giới truyền thông ngoài chuyện săm soi các bức ảnh xem chúng có phải được sắp đặt hay không, phân tích khả năng dùng đũa của ông Obama … thì còn tỏ ra ngạc nhiên vì mức giá rẻ bất ngờ của bữa bún chả. Đến thời điểm này, “thuyết âm mưu” cho rằng chuyên viên ẩm thực nổi tiếng của kênh CNN, Anthony Bourdain, chính là nguyên nhân khiến ông Obama chọn món bún chả, đang được số đông chấp nhận. Theo đó, phát ngôn viên kênh CNN đã tuyên bố bữa bún chả giữa Tổng thống Barack Obama và chuyên viên ẩm thực Anthony Bourdain (vốn do Bourdain dẫn dắt) sẽ xuất hiện trong series chương trình du lịch, ẩm thực nổi tiếng The Parts Unknown vào tháng 9 tới.

Ảnh ông Obama ngồi ăn bún chả Hà Nội do chuyên viên ẩm thực Anthony Bourdain đăng tải trên Instagram tối 23/5

  • Có một chi tiết thú vị được nhiều người “bắt” được rất nhanh chính là việc Tổng thống Obama tháo nhẫn khi bắt tay người dân Việt Nam. Điều này đã khiến nhiều người đặt ra câu hỏi “Vì sao Tổng thống Obama lại tháo nhẫn, bỏ vào túi quần khi bắt tay người dân như vậy? Rất nhanh, thắc mắc này đã được giải đáp. Đơn thuần, hành động tháo nhẫn khi bắt tay người dân của Tổng thống Obama chỉ là thói quen. Trước đây, khi bắt tay công chúng, Tổng thống Obama cũng thường xuyên tháo nhẫn, bỏ túi. Lần gần đây nhất là cuộc gặp giữa Tổng thống với những người trẻ tài năng của Argentina vào cuối tháng 3 vừa qua, tại thủ đô Buenos Aires. Khi bước xuống bắt tay với những người trẻ tuổi này, Tổng thống cũng đã tháo nhẫn, cất túi quần.
  • Trong buổi tiệc, hai nhà lãnh đạo Việt – Mỹ đã trích dẫn lịch sử để đề cao sự hợp tác giữa hai nước. Phát biểu chào mừng tại buổi tiệc, Chủ tịch nước Trần Đại Quang trích dẫn lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã “qua hết mùa đông thì mùa xuân chắc chắn sẽ đến. Chúng ta kết thúc một chương buồn của lịch sử hai nước và mở ra nhiều triển vọng cho quan hệ hai nước” để bày tỏ tin tưởng vào tương lai phát triển của đối tác toàn diện Việt-Mỹ. Tổng thống Mỹ Barack Obama trong tiệc chiêu đãi dẫn lại câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” để tôn vinh những người có công xây đắp mối quan hệ đối tác toàn diện Việt-Mỹ như ngày nay.
  • Bài diễn văn của Tổng thống Obama quá hay. Ai soạn cho ông tổng thống nói câu “Nam quốc san hà Nam đế cư – Tiệt nhiên định phận tại thiên thư?” Ai cho ông biết bài “Nối vòng tay lớn?” Ai chỉ cho ông dẫn lời Thiền sư Thích Nhất Hạnh? Ai biết mà nêu ra hai câu Truyện Kiều? Có sử gia Mỹ nào đã được tham khảo ý kiến khi họ soạn diễn văn? Hay tòa Ðại Sứ Mỹ ở Hà Nội đã đi nghe ngóng dân tình, đã hỏi thăm các ông Nguyễn Huệ Chi và Nguyễn Quang A? Hay là Ðiếu Cầy Nguyễn Văn Hải, mới mách nước khi được Tòa Bạch Ốc mời vào hỏi ý kiến trước khi ông khởi hành? Người Việt ở Mỹ chắc phải lắc đầu: Ai cũng biết ông Obama hùng biện, nói giỏi lắm. Nhưng cũng không ngờ ông ấy hay đến thế! Ðặt chân trên đất Thăng Long mà nhắc đến câu “thơ thần” trên sông Như Nguyệt, xác định: Núi sông nước Nam thuộc chủ quyền của người nước Nam! Ông Obama đã được rất nhiều người quá giỏi về Việt Nam hiến kế!
  • Trưa 24/5, trước khi ra phi trường vào Sài Gòn, đoàn xe Tổng thống Mỹ Obama bất ngờ đỗ trước quán trà đá tuềnh toàng ở Mễ Trì Hạ (Nam Từ Liêm, Hà Nội) hơn nửa giờ đồng hồ. Với phong cách dung dị, ông Obama đã nói chuyện với chủ quán trà đá và “đội mưa” đến với nhiều người dân ở đây. Chị Nguyễn Thu Trà, chủ quán trà đá nơi ông Obama ghé vào, cho biết: Trước khi đoàn xe Tổng thống Mỹ đến, có nhóm người đến tập trung tại quán mà không hề nói thông tin gì mà chỉ nói ngay tại quán này sắp có một sự kiện quan trọng. Đồng thời, đề nghị dọn quán gọn gàng lại thêm chút. Chị Trà kể, lúc đó tôi cũng hoàn toàn chẳng biết có sự kiện gì, nhưng cũng chẳng thể ngờ đoàn xe Tổng thống Mỹ dừng lại và ông Obama bước vào quán. Ông Obama bước vào quán với nụ cười và bắt tay tôi, rồi hỏi ngoài bán nước, thuốc lá, kẹo cao su còn bán gì nữa không.

Vui vẻ đứng chụp ảnh trước sự ngỡ ngàng của người dân – Ảnh: FPC

  • Nguyễn Trung Tín, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Trung Thủy là một trong 30 gương mặt trẻ dưới 30 tuổi được tạp chí Forbes Việt Nam vinh danh đầu năm 2015. Khi đến thăm Dreamplex, Tổng thống Obama đã ký tặng Tín bức tranh. Trong bức tranh đó là hình vẽ những khối nhà “chọc trời” của TP.HCM và những đóa hoa hướng dương được cuộn bằng giấy khá tỉ mỉ do các em khuyết tật tại Sài Gòn hoàn thành. Đặc biệt, phía góc trên, bên phải có chữ ký của Tổng thống Barack Obama với lời khuyên “Dream big dream!”.

  • Đối với cô Hàng Lâm Trang Anh, một Rapper có nghệ danh Suboi, cô chia sẻ cảm xúc khi may mắn được là người chót đặt câu hỏi trực tiếp và biểu diễn trước Tổng thống Mỹ: “Tôi không ngờ mình có cơ hội được đặt câu hỏi với ông Obama vì trong buổi trò chuyện với Tổng thống Mỹ hôm nay, có rất đông người tham dự. Tôi giơ tay từ đầu chương trình nhưng mãi không được mời đặt câu hỏi. Đến khi ông Obama nói chỉ còn một câu hỏi cuối cùng, tôi quyết tâm giành được cơ hội cuối bởi vì tôi rất muốn hỏi về lĩnh vực văn hóa nghệ thuật mà từ đầu đến cuối chương trình, mọi người đặt nhiều câu hỏi hay nhưng chỉ xoay quanh các vấn đề như môi trường, chính trị, kinh tế, xã hội … Khi được ông Obama lựa chọn, tôi mừng và run đến mức sợ quên hết những gì định nói, ấp úng làm mất thời gian của mọi người. May mắn là Tổng thống Mỹ lại yêu cầu tôi biểu diễn một bài rap. Sau buổi nói chuyện, ông Obama còn đi một vòng bắt tay mọi người trước khi ra về. Lúc đến chỗ tôi, ông khen “Bạn làm tốt đó” khiến tôi bị “đứng hình”. Ông còn hỏi tôi có bài hát nào đã phát hành rộng rãi không, tôi chỉ kịp trả lời là mình đã có rồi và bắt tay ông. Tôi cảm thấy ấm áp từ trong tim khi tiếp xúc với người đúng đầu Nhà Trắng Mỹ. Với tôi hôm nay là một ngày lịch sử, suốt đời không thể quên được”

  • Sau chuyến thăm của tổng thống Obama tại Việt Nam, Ủy ban Nhân dân và Sở Ngoại vụ TP.HCM đã gửi tặng phu nhân Tổng thống món quà. Rời thành phố Hồ Chí Minh, tổng thống Obama mang theo món quà đặc biệt đó là bộ áo dài lụa màu xám bạc với họa tiết cành hoa sen được thể hiện bằng nghệ thuật vẽ tay trên vải. Bộ áo dài là món quà tặng phu nhân Michelle Obama do NTK Sĩ Hoàng thiết kế.

  • Lúc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm viếng Việt Nam, có 21 phát đại bác chào mừng còn Tổng thống Obama hình như là không nhưng Tổng thống Obama có được trái tim của hàng triệu dân chúng Việt Nam. Nhiều tờ báo tại Trung Quốc, Hong Kong và Đài Loan đã có bình luận không thân thiện về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ, ông Barrack Obama, với tuyên bố gỡ bỏ toàn diện lệnh cấm mua bán vũ khí sát thương vốn áp dụng với Việt Nam hàng thập niên qua. “Việt Nam rồi sẽ đóng vai trò trong hệ thống an ninh vùng bao gồm các nước như Philippines, Nam Hàn, Nhật Bản và Úc. Hệ thống này rồi sẽ do Mỹ dẫn đầu…”.

KẾT LUẬN

Sau năm 1975, Tổng thống Clinton là người quyết định thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam và năm 2000, ông Clinton đã sang thăm Việt Nam. Đây cũng là lần đầu tiên một tổng thống Mỹ tới Việt Nam kể từ năm 1969. Tổng thống Bush thăm Việt Nam năm 2006. So với chuyến thăm của ông Clinton, chuyến đi này ít quan trọng, ý nghĩa hơn và cũng không có tác động nhiều lên quan hệ Mỹ-Việt. Nhưng ông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới năm đó. Cuộc viếng thăm của Tổng thống Obama năm 2016 được xem như đưa quan hệ Việt-Mỹ lên đối tác toàn diện với quyết định dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận. Tuy nhiên sẽ mất một thời gian nửa mới biết được Việt Nam muốn mua gì và Hoa Kỳ sẽ đồng ý bán những thứ gì và cũng đừng ngạc nhiên nếu có những chuyện mà 2 chính phủ Việt-Mỹ sẽ không bao giờ tiết lộ.

Chuyến viếng thăm Việt Nam của Tổng thống Obama đã được 2 chính phủ chuẩn bị rất kỹ lưởng, ngay cả những chi tiết nhỏ nhất. Trong khi chính phủ Việt Nam chú  trọng về nghi lễ, tuyên truyền và thực dụng thì  phía Hoa Kỳ tuy cũng chú  trọng về thực dụng nhưng đi thẳng vào lòng người dân Việt Nam nhất là giới trẻ. Chuyện Tổng thống Obama đi thăm ao cá Bác Hồ là một ví dụ. Chắc chắn phía Việt Nam mong muốn ông Obama thăm lăng Bác Hồ nhưng Hoa Kỳ thừa khôn khéo chọn một lối nhẹ nhàng hơn. Cũng như khi đến Nhật Bản, Tổng thống Obama sẽ thăm Hiroshima nhưng sẽ không nói lời xin lổi.

Trong suốt chuyến viếng thăm, Tổng thống Obama không đề cập đến Trung Quốc nhưng ông nói đến một điều mà ông gọi là “có tính nguyên tắc”: Việt Nam là nước có độc lập chủ quyền, không nước nào có thể áp đặt ý chí cho Việt Nam, chủ quyền độc lập của Việt Nam do người Việt Nam quyết định.

Hai chuyến viếng thăm mà  đồng bào quốc nội và  hải ngoại kỳ vọng đã không xảy ra là chuyến thăm viếng Quân cảng Quốc tế Cam Ranh và  khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đang bị  hạn hán. Thật ra, chuyến thăm viếng cảng Quốc tế Cam Ranh không cần thiết, chỉ có tính cách phô trương, làm Trung Quốc bực mình thêm. Việt Nam đã chuẩn bị rất kỹ khi đã mời các chiến hạm Singapore, Nhật Bản, Pháp, Nga và Ấn Độ thăm cảng Quốc tế  Cam Ranh từ tháng 3 đến cuối tháng 5/2016. Chuyện các chiến hạm Hoa Kỳ thăm viếng Cam Ranh trong tương lai là điều chẳng có gì thắc mắc. Một điều tốt lành trước chuyến viếng thăm của Tổng thống Obama là những trận mưa đầu mùa ở một số nơi tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đã giúp giảm bớt cái nóng, thời tiết trở mát dễ chịu và nhất là giúp cây cối có một lượng nước ngọt quí giá sau nhiều tháng chịu khô hạn.

Hai bài viết có thể tóm tắc các mục đích chính của chuyến viếng thăm này. Bài viết của New York Times ngày 15/5/2016 cho thấy chuyến viếng thăm tập trung vào hướng tới tương lai trong mối bang giao của hai nước. Nhân quyền là trụ cột bất di bất dịch trong chính sách đối ngoại của Mỹ, nhưng Mỹ sẽ áp dụng nó một cách linh hoạt vì mục đích tối thượng là lợi ích của hai nước. Cách đặt vấn đề nhân quyền của ông Obama với các lãnh đạo Việt Nam sẽ không gay gắt để phá tan bầu không khí hữu nghị và đang xây dựng lòng tin chiến lược giữa hai bên. Với Tổng thống Obama, chuyến thăm Việt Nam không chỉ giúp củng cố chính sách hướng Đông của Mỹ mà còn thắt chặt quan hệ kinh tế và an ninh với một quốc gia mà tầm quan trọng trong khu vực ngày càng tăng. Bài viết “Người Mỹ gốc Việt trẻ lạc quan về chuyến thăm Việt Nam của TT Obama” đăng trên đài VOA ngày 18/5/2016 cho thấy người Mỹ gốc Việt trẻ lạc quan về chuyến thăm Việt Nam của TT Obama. Những người Mỹ gốc Việt trẻ ở đây dường như đồng thuận rằng chuyến đi của ông Obama là một cơ hội cho cả hai nước hàn gắn những vết thương từ quá khứ và bắt đầu một chương mới trong lịch sử.

THAM KHẢO

  1. Bài viết “Đại sứ Mỹ nhờ độc giả lên lịch trình cho Obama ở Việt Nam” đăng trên mạng Zing.VN ngày 7/5/2016.
  2. Bài viết “Tổng thống Obama thăm Việt Nam: Sẽ chỉ nói chuyện tương lai” đăng trên mạng Pháp luật Online ngày 16/5/2016.
  3. Bài viết “Người Mỹ gốc Việt trẻ lạc quan về chuyến thăm Việt Nam của TT Obama” đăng trên mạng VOA ngày 18/5/2016.
  4. Bài viết “Mỹ sẽ bỏ cấm vận vũ khí Việt Nam vào cuối năm?” đăng trên mạng RFA ngày 16/5/2016.
  5. Bài viết “Lịch trình của Tổng thống Mỹ Obama tại Việt Nam” đăng trên mạng Petro Times ngày 21/5/2016.
  6. “Toàn văn Tuyên bố chung giữa Việt Nam và Hợp chúng quốc Hoa Kỳ” của TTXVN ngày 24/5/2016.
  7. “Toàn văn bài phát biểu của Tổng thống Obama tại Hà Nội” từ Soha.News ngày 24/5/2016.
  8. Bài viết “Những câu nói hay nhất trong bài diễn văn của ông Obama trước hơn 2,000 sinh viên, trí thức trẻ tại Trung tâm hội nghị Quốc gia Mỹ Đình, Hà Nội” đăng trên mạng Tiền Phong ngày 24/5/2016.
  9. Bài viết “Những câu nói ấn tượng của Tổng thống Obama ở Việt Nam” đăng trên mạng VOV.VN ngày 24/5/2016.
  10. Bài viết “Obama, Nguyễn Du, Lý Thường Kiệt” đăng trên mạng Người Việt ngày 23/5/2016.
  11. Bài viết “Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam” đăng trên mạng VOA ngày 23/5/2016.
  12. Bài viết “Báo nước ngoài đưa tin về bỏ cấm vận vũ khí Việt Nam” đăng trên mạng Người Lao Động ngày 23/5/2016.
  13. Bài viết “Người ngồi ăn bún chả với Tổng thống Obama là ai?” đăng trên mạng Dantri.com.vn ngày 24/5/2016.
  14. Bài viết “TT Obama: Ý thức về quá khứ nhưng tập trung vào tương lai Mỹ-Việt” đăng trên mạng VOA ngày 24/5/2016.
  15. Bài viết “Tổng thống Obama nhắc đến Trần Lập và đường đến ngày vinh quang” đăng trên mạng Dantri.com.vn ngày 25/5/2016.

 

 

 

Leave a Reply

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *