Năm thứ hai của Tổng thống Trump – Tranh Chấp Biển Đông

329 (lượt xem) |

TỔNG QUÁT

Kinh tế vẫn là thành tích nổi bật nhất của Tổng thống Trump trong năm thứ hai tại Nhà Trắng. Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ chỉ còn 3.7% trong tháng 9 – mức thấp nhất kể từ tháng 12/1969 – cho thấy việc thuê mướn kéo dài kỷ lục đã giúp hàng triệu người Mỹ đi làm trở lại. Cho đến nay, trong năm 2018, tăng trưởng việc làm hàng tháng trung bình là 208,000, tăng hơn so với mức độ 182,000 việc làm của toàn năm ngoái.

GDP của Hoa Kỳ tăng vọt trong quý 2, từ Tháng Tư cho tới tháng Sáu, ở mức 4.1% so với 2.2% trong quý 1. Đây là mức tăng trưởng nhanh nhất kể từ năm 2014 tới nay và được thúc đẩy nhờ vào sự chi tiêu của dân Mỹ có tiền giảm thuế, cũng như do các nhà xuất cảng vội vàng chuyển giao hàng hóa cho khách hàng ngoại quốc trước khi mức thuế quan mới có hiệu lực.

Chỉ số Dow Jones của Hoa Kỳ lên xuống bất thường theo những diễn biến về chính trị, kinh tế của Hoa Kỳ, thế giới và cuộc tranh chấp thương mãi Hoa Kỳ -Trung Quốc. Điểm số Dow Jones của thị trường chứng khoán Wall Street tính đến 8/12/2018 ở mức 24,496 điểm. Mức cao nhất là 26,458 vào ngày 28/9 và thấp nhất 23,533 vào ngày 23/3. Như vậy trong năm 2018, DJIA của Hoa Kỳ xem như không thay đổi.

Mức thâm hụt ngân sách Mỹ năm nay (10/2017- 09/2018) lại gia tăng so với năm ngoái 2016-17, trái ngược với chiều hướng trong quá khứ là khi tăng trưởng ở mức cao thì mức thất thu ngân sách xuống thấp hay có khi lại có cả thặng dư ngân sách, như thời cuối nhiệm kỳ TT Clinton. Theo các chuyên gia kinh tế tài chính thì một phần của sự phát triển kinh tế cuả Mỹ thực sự đã khởi sắc nhờ những cải cách trong những năm cuối của nhiệm kỳ Obama.

Ba đề tài dưới sẽ được đưa lên mạng trong năm 2019 khi có những biến chuyển rõ ràng hơn.

Cuộc điều tra về ảnh hưởng của Nga trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Tình hình bán đảo Triều Tiên sau Hội nghị thượng đỉnh Hoa Kỳ – Bắc Triều Tiên.
Tranh chấp thương mãi Hoa Kỳ – Trung Quốc.

Sau cuộc bầu cử giữa kỳ hôm 6/11, đảng Dân Chủ chiếm lại nắm quyền kiểm soát Hạ viện lần đầu tiên trong 8 năm trở lại đây và trong khi đảng Cộng Hòa vẫn giữ quyền kiểm soát Thượng viện. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gọi điện thoại chúc mừng bà Nancy Pelosi, lãnh đạo nhóm thiểu số Dân Chủ tại Hạ Viện mãn nhiệm, và rất có thể là chủ tịch Hạ Viện Mỹ sắp tới đây. Theo văn phòng của bà Pelosi, ông Trump đã nhắc đến khái niệm “đồng thuận lưỡng đảng” mà bà Pelosi đã gợi lên trước đó trong tuyên bố mừng chiến thắng. Lời nhắc nhở của tổng thống Mỹ nêu bật cục diện chính trị mới vừa mở ra tại Hoa Kỳ, với vị tổng thống thuộc đảng Cộng Hòa bị buộc phải “sống chung” với Hạ Viện trong tay đảng Dân Chủ đối lập, với tất cả những hợp tác cũng như phiền toái tiềm tàng. Thắng lợi của phe Dân Chủ đã gây bất lợi cho chương trình nghị sự của Tổng thống Donald Trump trong hai năm tới. Mặc dù vậy, đảng Dân Chủ giờ đây sẽ lãnh đạo các ủy ban ở Hạ viện có thể điều tra tổng thống về việc ông khai thuế, có thể có xung đột lợi ích trong kinh doanh, và chiến dịch tranh cử năm 2016 của ông có thể có mối liên hệ với Nga. Đảng Dân Chủ cũng có thể buộc ông Trump phải giảm các tham vọng về lập pháp của ông, có thể làm tiêu tan các lời hứa của ông về thu xếp ngân quỹ cho việc xây bức tường biên giới giữa Mỹ với Mexico, thông qua một gói cắt giảm thuế lớn thứ hai. Một điều khích lệ là phe Dân chủ sẽ ủng hộ cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump với Trung Quốc và thậm chí còn khuyến khích Tổng thống mạnh tay hơn nữa.

TÒA BẠCH ỐC & NỘI CÁC TRUMP

Như báo chí thường nói, năm 2018 là một chuổi dài những “ngày tệ hại nhất của ông Trump” một phần vì tính tình của Tổng thống Trump và phần lớn vì những ám ảnh về cuộc điều tra về ảnh hưởng của Nga trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Tính đến cuối năm 2018, đã có 24 viên chức tòa Bạch ốc & Nội các Trump từ chức hay bị cách chức. Hai phụ tá từng đắc lực và thân cận nhất của Tổng thống Donald Trump, ông Paul Manafort, cựu giám đốc chiến dịch tranh cử và ông Michael Cohen, luật sư cũ của ông Trump, rơi vào vòng lao lý với nhiều tội danh về tài chính. Ông Cohen, hôm 12/12 đã bị tòa tuyên án 3 năm tù. Chính quyền liên bang đã quyết định tịch thu một phần tài sản của ông Manafort. Gần đây nhất là tướng John Kelly, chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc, sắp sửa rời chức vụ này trong những ngày tới, theo hai giới chức trong chính quyền Tổng Thống Donald Trump. Báo mạng Politico và các cơ quan truyền thông khác hôm 7/12, đưa tin này, và nói rằng sự việc này đáng lẽ xảy ra từ lâu, nhưng nay mới sắp tới hồi kết thúc.

Ngày 28/2, bà Hope Hicks – Giám đốc Truyền thông Toà Bạch Ốc và là một trong những cố vấn thân cận nhất của Tổng thống Trump – tuyên bố từ chức.
Cựu chủ tịch Gary Cohn của tập đoàn tài chính Goldman Sachs nhận làm cố vấn kinh tế cho nội các Trump đã từ chức vì bất đồng với kế họach áp dụng thuế suất 25% với thép nhập cảng và 10% với nhôm nhập cảng hôm 7/3. Tổng Thống Donald Trump đã chọn một phân tích gia kinh tế và cũng là bình luận gia truyền hình, ông Larry Kudlow, để thay thế ông Gary Cohn trong chức vụ cố vấn kinh tế Tòa Bạch Ốc, theo tường thuật của tờ báo Washington Post và đài CNBC hôm 14/3.
Tom Shannon, nhà ngoại giao kỳ cựu từng phục vụ dưới 6 đời tổng thống Mỹ và 10 vị ngoại trưởng trong suốt 34 năm qua, sẽ nghỉ việc tại Bộ Ngoại giao Mỹ.“Quyết định của tôi mang tính cá nhân, được hình thành bởi ham muốn được ở gần gia đình, suy nghĩ về cuộc đời và tìm một hướng đi mới cho những năm tháng còn lại”, ông viết. Ngày 13/3, Tổng thống Trump đã sa thải Ngoại trưởng Rex Tillerson và đưa Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), Mike Pompeo, lên thay, báo chí Mỹ dẫn lời quan chức Nhà Trắng đưa tin. Bà Gina Haspel, Phó giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) được Tổng thống Trump đề cử thay ông Mike Pompeo.
Ngày 22/3/2018, tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định thay thế cố vấn an ninh quốc gia H.R. McMaster và thay thế bằng cựu đại sứ Hoa Kỳ tại LHQ John Bolton.
Ngày 31/7/2018, ông Manafort đã phải ra tòa và đối mặt với 18 tội danh, bao gồm gian lận ngân hàng, và có thể phải đối mặt với 30 năm tù giam nếu bị kết tội. Manafort đã cố gắng giấu hàng chục triệu đôla thu được từ 30 tài khoản ngân hàng nước ngoài trên ba quốc gia khác nhau, các công tố viên cho biết. Cựu giám đốc điều hành chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump đã “nói dối” và đã “tự đặt mình lên trên pháp luật,” các công tố viên đưa ra cáo buộc trên vào ngày đầu tiên của phiên tòa xét xử ông Paul Manafort.
McGahn rời vị trí vào mùa thu 2018, Reuters hôm 29/8 dẫn lời ông Trump viết trên Twitter cho hay. McGahn là cố vấn về pháp lý của Trump từ cuối năm 2016 và là người hỗ trợ việc đề cử ông Kavanaugh vào vị trí thẩm phán Toà án tối cao.
Ngày 5/9/2018, nhật báo New York Times đã đăng bài viết của một quan chức cao cấp ẩn danh trong chính quyền Donald Trump, giải thích vì sao, cùng với những người khác, tác giả bài viết phải kháng cự chống những “lệch lạc tệ hại nhất” của tổng thống Mỹ. Mở đầu bài, tác giả viết: “ Tôi nằm trong số những người kháng cự bên trong chính quyền. Tôi làm việc cho tổng thống, nhưng tôi đã thề là sẽ bằng mọi cách ngăn cản những lệch lạc tệ hại nhất của ông ấy”. Tác giả khẳng định không chỉ có một mình. Lần đầu tiên, một quan chức cao cấp của Mỹ khẳng định: “Bên trong nội các của Donald Trump, khả năng sử dụng tu chính án thứ 25, dự trù truất phế một tổng thống bị mất năng lực làm việc, đã được nhắc đến”. Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, Phó chủ tịch Nhóm thượng nghị sĩ đảng Dân chủ tại quốc hội Mỹ, hôm 9/6 tuyên bố: “Nếu các quan chức cấp cao trong chính quyền tin rằng Tổng thống Mỹ không thể hoàn thành nhiệm vụ, họ nên viện dẫn Tu chính án 25 trong Hiến pháp Mỹ”.
Quyển sách của nhà báo huyền thoại Bob Woodward có tựa đề “Nỗi sợ: Trump trong Tòa Bạch Ốc” đã được ra mắt mô tả những hỗn loạn trong Nhà Trắng dưới sự điều hành của Tổng thống Donald Trump như là ‘Phố điên’ cùng nỗi lo sợ từ thuộc cấp của ông Trump rằng ông là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia khiến họ tìm đủ cách để không tuân lệnh. Sau đây là các điểm chính trong cuốn “Fear – Trump in the White House,” theo New York Times: Cuộc điều tra Nga là nguồn lo lắng không ngừng đối với ông Trump và các luật sư – Mueller trao đổi sôi nổi với các luật sư của ông Trump hàng tháng trời – Các cố vấn của ông Trump thường xuyên choáng váng trước sự thiếu quan tâm và thiếu hiểu biết về những vấn đề quan trọng. Cuốn sách cũng cho thấy những chi tiết kinh người về nỗi ám ảnh của ông Trump với cuộc điều tra về sự dính dáng của người Nga, kể rõ cuộc nói chuyện đầu tiên giữa luật sư của ông Trump và ông Mueller. Và ông John Dowd, luật sư riêng cho ông Trump, mô tả ông là “thằng nói láo” (“fucking liar”), và sẽ phải mặc quần áo tù (“orange jump suit”) và nếu ông đồng ý tham dự cuộc điều tra với ông Robert Mueller, công tố viên đặc biệt.

Cuốn sách “Trump and the White House”

Tổng thống Donald Trump đã chấp thuận cho Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc, bà Nikki Haley, từ chức vào cuối năm, trang tin tức Axios viện dẫn hai nguồn tin am tường sự việc cho biết hôm 9/10. Lý do từ chức không được nêu ra.

Sau cuộc bầu cử giữa kỳ hôm 6/11, đảng Dân Chủ chiếm lại nắm quyền kiểm soát Hạ viện lần đầu tiên trong 8 năm trở lại đây. Dù rằng đảng Cộng Hòa vẫn giữ quyền kiểm soát Thượng viện nhưng biến cố này đã gây nhiều xáo trộn tại tòa Bạch Ốc:

Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions sau nhiều tháng tranh cải, đã từ chức theo lời yêu cầu của Tổng thống Trump ngày 7/11. Tạm giữ quyền Bộ trưởng Tư pháp là ông Matthew Whitaker – người từng chỉ trích cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ do công tố viên đặc biệt Robert Mueller lãnh đạo – nay sẽ giám sát cuộc điều tra này. Ngày 11/11, các nghị sĩ đảng Dân Chủ tiếp tục gây áp lực lên quyền Bộ trưởng Tư pháp Matthew Whitaker nhằm buộc ông này phải từ bỏ quyền giảm sát cuộc điều tra đặc biệt về cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hồi năm 2016 của công tố viên Robert Mueller.
Nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng Hòa, South Carolina) ngày 13/11, nói rằng ông sẽ hậu thuẫn một dự luật nhằm bảo vệ Điều tra viên Đặc biệt Robert Mueller không bị giải nhiệm vì lý do chính trị, và sẽ kêu gọi lãnh tụ phía đa số Cộng Hòa tại Thượng Viện, nghị sĩ Mitch McConnell (Cộng Hòa, Kentucky), cho có cuộc bỏ phiếu về việc này.
Ngày 14/11, Đệ nhất Phu nhân Mỹ Melania Trump kêu gọi sa thải một cố vấn an ninh hàng đầu của Tổng thống. Các hãng thông tấn Mỹ đưa tin về việc Đệ nhất phu nhân nảy sinh mâu thuẫn với phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mira Ricardel trong chuyến công tác của bà tại châu Phi vào tháng 10. Trong bối cảnh cuộc bầu cử giữa kỳ, khi đảng Dân Chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện từ tay đảng Cộng Hòa, sự việc này càng thêm tồi tệ. Cuộc đối đầu lớn nhất hiện nay là giữa hai quyền lực: Chánh văn phòng John Kelly và Cố vấn An ninh quốc gia John Bolton. Đây là nguồn cơn của mọi mâu thuẫn hiện tại, bao gồm cả vụ việc của Đệ nhất phu nhân. Có thể rằng công bố của văn phòng Đệ nhất Phu nhân là một hành động có tính toán để giảm bớt ảnh hưởng của nhóm cực đoan trong tòa Bạch Ốc. Sau lời kêu gọi sa thải của bà Melania Trump, bà Mira Ricardel đã từ chức dù vẫn đảm nhận vai trò khác trong chính quyền.
Ngày 16/11, Thẩm phán Liên bang Timothy Kelly, một người được Tổng thống Donald Trump đề cử, ra lệnh Tòa Bạch Ốc phải để cho phóng viên Jim Acosta của CNN được vào bên trong tác nghiệp. Tòa Bạch Ốc rút lại thẻ làm báo trong Tòa Bạch ốc của ông Acosta hồi tuần trước sau khi ông và Tổng thống Donald Trump có lời qua tiếng lại tại một cuộc họp báo mà trong đó nhà lãnh đạo Mỹ bị phóng viên CNN hỏi những câu hỏi hóc búa. Hôm 14/11, CNN nộp đơn kiện Tổng thống Donald Trump và sáu nhân viên khác trong Tòa Bạch Ốc. Đơn kiện của CNN được nhiều cơ quan truyền thông lớn ủng hộ, trong đó có cả Fox News, cơ quan truyền thông luôn ủng hộ Tổng Thống Trump.
Trong một cuộc phỏng vấn với Bob Schieffer, cộng tác viên về chính trị của CBS News, hôm 6/12, ông Tillerson mô tả ông Trump là một người “thiếu kỷ luật, không thích đọc, không đọc các báo cáo trình bày … không muốn tìm hiểu chi tiết về nhiều thứ.” Khi được hỏi mối quan hệ của ông với Trump đã chệch hướng ra sao, ông Tillerson nói rằng đó có thể là kết quả của việc ông nói với Tổng thống rằng ông không thể làm một số điều nhất định vì những điều đó bất hợp pháp hoặc sẽ vi phạm các hiệp ước của Mỹ.
Gần đây nhất là Tướng John Kelly, chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc, sắp sửa rời chức vụ này trong những ngày tới, theo hai giới chức trong chính quyền Tổng Thống Donald Trump. Báo mạng Politico và các cơ quan truyền thông khác hôm 7/12, đưa tin này, và nói rằng sự việc này đáng lẽ xảy ra từ lâu, nhưng nay mới sắp tới hồi kết thúc. Ông Nick Ayers, hiện là Chánh Văn phòng của Phó Tổng thống Mike Pence, hôm 9/12, đăng tải lên mạng xã hội lời cảm ơn Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Pence và cho biết ông sắp rời khỏi chính quyền Trump. Cựu thống đốc New Jersey Chris Christie cũng đột ngột rút ra khỏi cuộc đua hôm 14/12 với lý do chưa phải lúc để ông đảm nhận công việc này.

CHÍNH QUYỀN TRUMP 2018

Đối nội:

Tổng thống Trump ngày 30/1 đọc Thông điệp Liên bang đầu tiên của ông trước lưỡng viện quốc hội Mỹ với 6 điểm nổi bật: Nước Mỹ trước tiên, Kêu gọi lưỡng đảng đoàn kết, Nhắc nhiều đến thành tựu, Đảo ngược chính sách của Obama, Không đề cập đến cuộc điều tra cáo buộc về Nga. Joseph Kennedy III, một chính trị gia có tên tuổi nhưng tương đối ít nổi bật bên ngoài tiểu bang Massachusetts, đọc bài diễn văn đáp trả của đảng Dân Chủ. Nhà lập pháp 37 tuổi là cháu nội của cố Thượng Nghị Sĩ Robert F. Kennedy, con trai của cựu Dân Biểu Joseph Kennedy Đệ Nhị, cháu trai của cố Tổng Thống Dân Chủ bị ám sát John F. Kennedy. Bài diễn văn của Joseph Kennedy III cáo buộc chính phủ Trump chia rẽ đất nước và “biến cuộc sống của người Mỹ thành một trò chơi zero-sum, nghĩa là chỉ có một người chiến thắng, người còn lại phải thua cuộc”. Ông Kennedy kết thúc bài diễn văn bằng cách yêu cầu người Mỹ phải có “đức tin” và bảo đảm với họ rằng tình trạng hiện nay của đất nước là ” hy vọng, hồi phục và bền bĩ”.
Brett Michael Kavanaugh, sinh ngày 12 tháng 2 năm 1965 là một luật sư người Mỹ và là luật sư phục vụ với tư cách là Thẩm phán tòa của Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ cho Đặc khu Columbia. Năm 2018, Tổng thống Donald Trump đề cử ông làm Chánh án Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ. Tuy nhiên, ông bị bà Christine Blasey Ford, 51 tuổi, tố cáo ông đã tấn công tình dục gần 30 năm trước. Bà đã chấp nhận công khai danh tính trong bài phỏng vấn đăng trên Washington Post ngày 16 tháng 9 năm 2018. Ngày 3/10/2018, bản báo cáo của FBI về những cáo buộc thẩm phán Brett Kavanaugh sách nhiễu tình dục, đúng như quy định, đã được nạp cho Tòa Bạch Ốc và Thượng Viện. Để tránh mọi rò rỉ, FBI chỉ nộp một bản duy nhất để tham khảo trong một văn phòng cửa đóng kín. Sau một cuộc chiến đảng phái gay gắt, Thượng viện đã bỏ phiếu chuẩn thuận bổ nhiệm ông Kavanaugh vào Tòa án Tối cao với tỷ lệ phiếu 50-48 trong cuộc bỏ phiếu của toàn Thượng viện chiều hôm 6/10.
Ngày 22/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump lại vừa gây ra một cuộc tranh luận chưa từng có với chánh án Tòa Án Tối Cao John Roberts. Chỉ vì bực mình về sắc lệnh thắt chặt quyền xin tị nạn, ông Trump đã chỉ trích có những thẩm phán “thân Obama”. Ngay lập tức chánh án Tòa Án Tối Cao đã ra thông cáo nhắc nhở tổng thống Mỹ về tính công minh và độc lập của tư pháp.
Ngày 11/12, Tổng thống Trump đã có cuộc tranh luận gay gắt với Lãnh đạo đảng Dân chủ ở Hạ Viện Nancy Pelosi và lãnh đạo phe thiểu số ở Thượng viện Chuck Schumer về vấn đề tiền xây bức tường biên giới. Buổi họp được phát hình trên khắp thế giới. Đây là điểm son của nền dân chủ Hoa Kỳ. Điều đáng để ý là Phó Tổng thống Mike Pence giữ im lặng một cách lạ thường trong lúc ông Trump lời qua, tiếng lại với hai lãnh đạo Dân chủ.

Đối Ngoại:

Sau khi tạm “yên” được vấn đề Triều Tiên, Tổng thống Donald Trump đang muốn “yên” Nga để rảnh tay đối phó với Trung Quốc. Tham vọng trở thành siêu cường số 1 của Trung Quốc đe dọa cả Mỹ lẫn Nga. Đó là nhận định của nhà nghiên cứu Harry J. Kazianis, Giám đốc Các vấn đề quốc phòng thuộc Trung tâm vì lợi ích quốc gia, Hoa Kỳ, trên tờ The American Conservative ngày 16/7. Cả hai quốc gia đều có lý do để lo ngại một sự thay đổi có thể sẽ xảy ra trong trật tự quốc tế tác động đến 2 nước Mỹ, Nga. Thực tế có thể Nga và Mỹ đang thay đổi cách nhìn về nhau khi cùng chuẩn bị đối phó với một đối thủ đáng gờm hơn nhiều, đó là Trung Quốc. Điều quan trọng nhất là các nhà hoạch định chiến lược cũng như lãnh đạo tình báo Hoa Kỳ sợ rằng Tổng thống Trump đang bị Nga Sô “nắm thóp” vì những liên hệ mà cho đến bây giờ vẫn chưa được giải mã.

Ngày 27/1/2018, phát biểu trong ngày cuối cùng của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) ở Davos (Thụy Sĩ), Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố nước Mỹ chào đón mọi người đến làm ăn, nhưng sẽ “không bao giờ làm ngơ trước những hoạt động thương mại bất công nữa”. Trước đó trong bài phỏng vấn với đài CNBC, Tổng thống Trump đã để ngỏ khả năng đưa Mỹ quay lại TPP.
Vào ngày 24/1, đồng Mỹ Kim tiếp tục giảm mạnh, sau khi Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin nói rằng “đồng Mỹ Kim mất giá là tốt cho Hoa Kỳ, vì nó liên quan đến thương mại và cơ hội”, dù đồng bạc xanh mất giá có thể không bảo đảm được sự tăng trưởng kinh tế dài hạn cho Hoa Kỳ. Hiện nay, chỉ số Mỹ Kim so với một giỏ tiền tệ trên cơ sở cân bằng thương mại đã giảm 0.8% xuống còn 89.153, mức thấp nhất kể từ tháng 12 năm 2014.
Mỹ có kế hoạch tiến thêm một bước áp mức thuế cao hơn nữa đối với hàng hóa Trung Quốc từ ngày 23/8, giới chức đàm phán thương mại cho hay. Thuế suất 25% sẽ được áp cho khoảng 16 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc hàng năm, gồm khoảng 280 mặt hàng, gồm hóa chất và máy móc. Với bản danh sách mới nhất này thì tổng giá trị hàng hóa Trung Quốc bị áp thuế suất 25% là 50 tỷ USD và việc này được công bố từ tháng 3/2018. Đợt đầu tiên, hàng hóa Trung Quốc trị giá 34 tỷ USD, đã có hiệu lực vào tháng 7/2018. Mỹ hiện đang xem xét việc áp thuế quan với hàng hóa trị giá 200 tỷ USD khác, gồm các sản phẩm tiêu dùng vốn được miễn thuế trong 50 tỷ USD hàng nhập khẩu ban đầu. Thậm chí, ông Trump còn tuyên bố sẵn sàng áp thuế với tất cả hàng nhập khẩu của từ Trung Quốc.
Ngày 16/3, Tổng thống Trump đã ký dự luật khuyến khích Hoa kỳ gởi viên chức cao cấp tới Đài Loan để gặp người đồng cấp Đài Loan và ngược lại. Hành động trên làm Trung Cộng tức giận vì họ vẫn coi đảo quốc tự trị là một tỉnh của mình.
Bỏ ngoài tai lời thuyết phục của các đồng minh, Tổng thổng Mỹ Donald Trump hôm 8/5 rút khỏi thỏa thuận hạt nhân quốc tế với Iran đã đạt được hồi năm 2015, một động thái có thể tăng nguy cơ xung đột ở Trung Đông và dẫn đến sự bất định về nguồn cung dầu trong một thị trường vốn đã căng thẳng. Giá dầu đạt mức cao nhất trong vòng 3 năm rưỡi qua. Dầu thô Brent có lúc tăng lên đến 77.2 USD/thùng, mức cao nhất kể từ tháng 11/2014.
Ba nước Bắc Mỹ ngày 30/11 đã giải quyết được những bất đồng trong Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA), phiên bản mới của Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), vào phút cuối. Lễ ký diễn ra bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại thủ đô Buenos Aires của Argentina. Ba nước đã thống nhất về nguyên tắc về thỏa thuận trị giá hơn 1,000 tỷ USD vào phút chót ngày 30/9 sau hơn một năm rưỡi đàm phán.

KỀT LUẬN

Năm 2016, khi Tổng thống Trump đắc cử và đảng Cộng Hòa làm chủ cả Thượng và Hạ viện, Hoa Kỳ bắt đầu nỗ lực lấy lại vị trí cường quốc số một trên thế giới về kinh tế cũng như quân sự nhưng xã hội Hoa Kỳ lại bị phân cách nhiều hơn dù rằng đây là điều phải xảy ra trong một giai đoạn cần thiết. Đảng Cộng Hòa trong vài trường hợp phải đi ngược lại với ông Tổng thống cùng đảng. Trong cuộc bầu cữ giữa kỳ 2018, việc đảng Dân Chủ lấy lại Hạ Viện là một sự cân bằng tuyệt vời – Hơn 100 phụ nữ đắc cử vào Hạ Viện Hoa Kỳ trong năm nay, dễ dàng đánh bại mọi kỷ lục từ trước đến nay, đa số là của Dân Chủ. Họ cũng giúp phần lớn cho đảng của mình lấy lại thế đa số ở Hạ Viện. Họ có thành phần rất đa dạng, từ chuyên viên, giáo dục đến cựu quân nhân, và nhiều người chưa bao giờ làm việc cho chính phủ cả.

Năm thứ hai của Tổng thống Trump có thể xem như kết thúc với 2 biến cố quan trọng:

Truyền thông đưa tin hôm 8/11: Ông Mueller đã khởi sự viết phúc trình về cuộc điều tra. Hàng ngàn người dân Hoa Kỳ xuống đường tại thủ đô và các nơi, hô hào bảo vệ công tố viên điều khiển cuộc điều tra “hồ sơ Nga” 1 ngày sau khi TT Trump ép bộ trưởng tư pháp Sessions từ chức. Diễn biến này có thể báo trước mưu định của ông Trump nhắm loại trừ công tố viên Robert Mueller và cuộc điều tra toa rập. Cách hay nhất là ông Muller là hoàn tất và nộp bản báo cáo đầy đủ cho Thượng Viện để cơ quan này ra quyết định tối hậu về trường hợp của Tổng thống Trump. Chuyện người Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tại Hoa Kỳ là chuyện không thể chối cải nhưng những nhà hoạch định chiến lược Hoa Kỳ có đủ khả năng để hóa giải điều này mà không cần cất chức Tổng thống Trump. Hy vọng rằng cuộc điều tra có thể chấm dứt càng sớm càng tốt và ông Trump vẫn ở vị thế Tổng Thống để ông có thể an tâm tập trung nỗ lực vào các vấn đề đối ngoại và kinh tế.
Trong cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ – Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tối 1/12/2018 bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 tại Argentina vừa kết thúc, hai bên đã thống nhất không tiến hành các biện pháp đánh thuế bổ sung vào ngày 1/1/2019 nhưng hai bên có 90 ngày để giải quyết những khác biệt nếu không Mỹ sẽ nâng thuế từ 10% lên 25% với lượng hàng hóa trị giá 200 tỷ USD nhập khẩu từ Trung Quốc. “Trung Quốc sẽ đồng ý mua một số lượng nông sản, năng lượng và công nghiệp nhằm giảm sự mất cân đối thương mại giữa hai nước. Các hoạt động thu mua nông sản sẽ được tiến hành ngay lập tức”, Nhà Trắng cho hay. Phía Mỹ cũng cho biết danh sách chi tiết hàng hóa khác Trung Quốc cam kết mua từ Mỹ chưa được thỏa thuận. Hai nhà lãnh đạo cũng đã đồng ý ngay lập tức bắt đầu các cuộc đàm phán nhằm thay đổi cơ cấu đối với việc chuyển giao công nghệ bắt buộc, bảo vệ sở hữu trí tuệ, hàng rào phi thuế quan, an ninh mạng, dịch vụ và nông nghiệp giữa hai quốc gia.

Hy vọng kết quả tạm thời cuộc gặp thượng đỉnh Trump -Tập bên lề Hội nghị G20 vừa qua tại Buenos Aires sẽ đem lại cho trật tự thế giới trở lại trạng thái bình thường. Đây là dịp cuối cùng để Trung Quốc chứng tỏ sự thành thật của mình để giải quyết vấn đề thâm thủng mậu dịch. Các nhà hoạch định chiến lược Hoa Kỳ chắc đã tiên đoán mọi tình huống có thể xảy ra và các biện pháp giải quyết.

THAM KHẢO

Bài viết “Toàn Bài Diễn Văn Của TT Trump Tại Davos” trên mạng Việt Báo Online ngày 27/1/2018.
Bài viết “Toàn văn Thông điệp Liên bang đầu tiên trong nhiệm kỳ của tổng thống Mỹ Donald Trump” trên mạng Soha ngày 31/1/2018.
Bài viết “Dân Biểu Joseph Kennedy Đệ Tam đọc bài diễn văn đáp trả tổng thống Trump” trên mạng Việt Báo Online ngày 27/1/2018.
Bài viết “Tổng thống Donald Trump “một tuổi” đã làm được những gì cho nước Mỹ?” trên mạng Cafef.VN ngày 10/2/2018.
Bài viết “Trump đổi lập trường do gần đến bầu cử giữa kỳ?” trên mạng VOA ngày 28/7/2018.
Bài viết “Con gái Donald Trump bất đồng với cha” trên mạng Đất Việt ngày 3/8/2018.
Bài viết “Kinh tế Mỹ: thêm 157,000 việc làm, tỷ lệ thất nghiệp chỉ có 3.9%” trên đ ài VOA ngày 4/8/2018.
Bài viết “Tổng Thống Donald Trump loan báo thỏa thuận mậu dịch Hoa Kỳ-Mexico” trên đài Nguoiviet Online ngày 27/8/2018.
Bài viết “Nỗi sợ: Trump trong Tòa Bạch Ốc” (Fear: Trump in the White House” by Bob Woodward (Author) trên đài VOA ngày 5/8/2018.
Bài viết “Báo Mỹ đăng bài của một quan chức cao cấp chỉ trích Trump” trên đài RFI ngày 5/9/2018.
Bài viết “5 điểm chính trong cuốn “Fear – Trump in the White House” của Woodward trên đài RFI ngày 5/9/2018.
Bài viết “Vì sao chính quyền Trump khó ‘hạ gục’ sách của Woodward? trên đài VOA ngày 7/9/2018.
Bài viết “Ghét hay cuồng Trump: góc nhìn một người gốc Việt” trên đài BBC ngày 24/10/2018.

—–