Hồi ký của ông Bolton

TỔNG QUÁT

Chính trường Mỹ đang “nóng” lên chung quanh những chỉ trích, thậm chí đe dọa trừng phạt kế hoạch xuất bản cuốn hồi ký của cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton. Trong cuốn sách này, ông Bolton cho rằng, Tổng thống Donald Trump có động cơ chính trị và lợi ích cá nhân trong nhiều quyết định chính sách đối ngoại. Đây chỉ là một trong số nhiều cuốn sách của một loạt các cựu thành viên của chính quyền Trump chứa đầy những giai thoại tai tiếng và tiết lộ những bí mật bên trong Nhà Trắng.

Ngày 17/6 vừa qua, sau khi các trích đoạn đầu tiên của cuốn hồi ký mang tựa đề “The room where it happened: A White House Memoir” (tạm dịch là “Những điều xảy ra trong căn phòng đó: Hồi ký nhà trắng”) được công bố, cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton đã phải đối mặt với những chỉ trích mạnh mẽ. Cuốn sách dày cộm 577 trang của John Bolton, The Room Where It Happened, đã được bán vào ngày 23/6. Theo AP, trong cuốn hồi ký này, ông Bolton ngoài việc khắc họa hình ảnh Tổng thống Trump quan tâm việc tái đắc cử hơn là an ninh của đất nước, còn đề cập việc “ông chủ” nhà trắng muốn quốc gia bên ngoài trợ giúp để có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020. John Bolton cho rằng Trump là người thiếu hiểu biết, thất thường, và sẵn sàng đứng về cùng một phía với các nhà lãnh đạo độc đoán.

Ông Bolton đang trở thành mục tiêu chỉ trích của Tổng thống Trump và các thành viên của cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa. Tổng thống Trump cáo buộc ông Bolton vi phạm pháp luật khi cố gắng xuất bản cuốn hồi ký về thời gian ông làm việc tại nhà trắng. Trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình Fox News, Tổng thống Trump khẳng định: “Đơn giản là ông ta đã vi phạm pháp luật”, đồng thời cho biết một số nội dung được ông Bolton tiết lộ trong cuốn hồi ký là tin mật. Về phần mình, bộ trưởng ngoại giao Mỹ Mike Pompeo nói rằng, mặc dù ông chưa đọc cuốn sách trên, nhưng đó là cuốn sách chứa đựng “những sự thật hoàn toàn được thêu dệt và những nhận định sai lầm”.

Cuốn sách “The room where it happened: A White House Memoir”

Cuốn sách chính thức được phát hành hôm 23/6. Sau 1 tuần ra mắt, nhà xuất bản Simon & Schuster – đơn vị phát hành sách – cho biết 780,000 bản được bán ở Mỹ. Cuốn sách liên tục đứng vị trí thứ nhất trên bảng xếp hạng của Amazon và nhận những phản ứng trái chiều từ độc giả. Theo nguồn tin có được, The Washington Post cho biết các chi tiết xuất hiện trong cuốn sách phác thảo Tổng thống Trump là người luôn bị các cố vấn cấp cao chế giễu vì thể hiện hành vi đối ngoại không đúng mực.

Trong khi đó, các nhà lập pháp đảng Dân Chủ cũng lên án việc ông Bolton từ chối ra làm nhân chứng trước Hạ viện trong cuộc điều tra luận tội tổng thống Mỹ Donald Trump do đảng Dân chủ tiến hành. Trên mạng xã hội twitter, Chủ tịch Ủy ban Tình báo của Hạ viện Mỹ Adam Schiff cho rằng, ông Bolton từ chối nhằm giữ những thông tin cho cuốn sách của mình, đồng thời khẳng định, ông Bolton có thể là một tác giả, nhưng không phải là người yêu nước.

Hầu hết nhà lập pháp thuộc đảng Cộng Hòa cũng bác bỏ những cáo buộc của ông Bolton đối với Tổng thống Trump, khi lập luận rằng, cựu cố vấn an ninh quốc gia có động cơ cá nhân rõ ràng khi xuất bản cuốn hồi ký. Trong một cuộc họp báo, thư ký báo chí nhà trắng Kayleigh Mcenany tuyên bố cuốn hồi ký có đầy đủ thông tin mật và không thể sử dụng được.

NỀN DÂN CHỦ HOA KỲ

Hiện 4 cựu Tống thống Hoa Kỳ còn sống là cựu Tổng thống Carter, Bush con, Clinton và Obama. Trong lịch sữ cận đại của Hoa Kỳ, có lẻ Tổng thống Trump là người gây ra nhiều tranh cải nhất vì tính tình của ông.

Cuốn hồi ký đang là chủ đề của cuộc chiến pháp lý leo thang giữa cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Bolton và Nhà trắng. Bộ Tư pháp Mỹ cho biết, đã đệ đơn khởi kiện ông Bolton tại một tòa án liên bang ở thủ đô Washington DC nhằm ngăn chặn ông ra mắt cuốn hồi ký, do lo ngại nó chứa nhiều thông tin mật, có thể tổn hại an ninh quốc gia. Tuy nhiên, các luật sư của ông Bolton lại cho rằng, cuốn sách không có thông tin mật và đã phải trải qua thủ tục kiểm duyệt gắt gao chưa từng có. Ông Bolton từng là cố vấn an ninh quốc gia trong chính quyền của ông Trump, nhưng đã bị sa thải vào tháng 9/2019 do những bất đồng liên quan một số chính sách. Ông Bolton được biết đến là một cố vấn “diều hâu” với các quan điểm cứng rắn, ủng hộ việc ra đòn phủ đầu đối với các mối đe dọa. Cuốn sách của ông Bolton được tiết lộ khi chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ bước vào giai đoạn nước rút. Tổng thống Trump hiện phải đối mặt không ít khó khăn do cuộc khủng hoảng kép, gồm đại dịch Covid-19 và làn sóng biểu tình sắc tộc. Vì thế, nhà trắng hơn lúc nào hết muốn ngăn chặn cuốn sách phát hành ra công chúng để bảo đảm cuộc đua tái cử của ông Trump không bị chệch hướng. Tuy nhiên, ông Bolton và các luật sư của ông xem ra cũng không muốn chùn bước trong cuộc tranh cãi pháp lý này.

Một chánh án ở Washington, DC đang xét đơn kiện của Tổng thống Donald Trump, nhằm không cho cựu Cố Vấn An Ninh Quốc Gia John Bolton được phát hành cuốn hồi ký của ông. Tuy nhiên, theo bản tin của hãng thông tấn AFP hôm 19/6, thì với phần lớn các chi tiết, được coi là có thể gây thiệt hại nặng nề cho uy tín của Tổng thống Trump, đã được tiết lộ cho công chúng, hiện người ta không thấy là Tòa Bạch Ốc có thể ngăn chặn được gì nữa. Chánh Án Royce Lamberth nói trong phiên tòa ở Washington, DC rằng: “Tôi thấy thật khó khăn để có thể làm được điều gì, khi mà có quá nhiều cuốn sách đang được phân phối mọi nơi trong nước.” Bộ Tư Pháp Mỹ muốn có phiên tòa và phán quyết khẩn cấp để ngăn không cho cuốn hồi ký có tên “The Room Where It Happened” được chính thức phát hành. Tuy nhiên các thùng chứa sách đã được gửi đi khắp nơi, đến các kho hàng trên nước Mỹ cũng như sang các quốc gia khác.

Nữ ký giả Paula Reid của CBS cầm trên tay cuốn sách của ông Bolton khi có câu hỏi cho Tổng Thống Donald Trump. (Hình: AP Photo/Alex Brandon)

Một mặt, những điều John Bolton tiết lộ trong cuốn sách mới của mình có vẻ hơi quen thuộc. Đây không phải là lần đầu tiên một cựu cố vấn hoặc trợ lý hiện tại ẩn danh của Donald Trump đưa ra những giai thoại về một tổng thống dường như không quan tâm đến các chi tiết trị nước và không hiểu biết các nguyên tắc cơ bản của chính sách đối ngoại. Trong gần ba năm rưỡi, đã có những câu chuyện phong phú về một Nhà Trắng đầy rẫy những cuộc đấu tranh nội bộ. Tuy nhiên, cuốn sách của ông Bolton vượt ra khỏi vùng đất trù phú này, khi vẽ nên một chân dung rộng rãi về một tổng thống sẵn sàng bẻ cong chính sách đối ngoại để thúc đẩy chương trình nghị sự chính trị trong nước và cá nhân. Đây là tâm điểm vụ luận tội Trump của đảng Dân Chủ tại Hạ viện vào tháng Giêng năm nay. Nhà xuất bản, Simon & Schuster, cho biết trong một tuyên bố: “Việc nộp đơn tối nay của chính phủ là một hành động phù phiếm vô ích và mang động cơ chính trị“. Simon & Schuster cho biết hàng trăm ngàn cuốn sách đã được phân phối trên toàn thế giới và lệnh cấm sẽ không đạt được kết quả gì. Trong khi đó, ông Trump đã gọi vào một chương trình của Fox News và nói về John Bolton rằng: “Ông ấy đã vi phạm luật. Đây là thông tin mật, và ông ấy không được phép công bố”.

NHỮNG TIẾT LỘ KHÔNG GÂY NGẠC NHIÊN

Dù vì lý do gì đi nữa thì chắc chắn ông Bolton cũng nắm vững những chi tiết mà ông nêu ra trong cuốn sách. Ông Bolton đã viết rằng ông rất muốn “viết chính xác những lời của ông Trump, nhưng quá trình kiểm duyệt sách của chính phủ không cho phép điều đó”. Những tiết lộ của ông Bolton phản ảnh sự thiếu hiểu biết về những vấn đề quốc tế cũng như con người và cá tánh của Tổng thống Trump:

Vụ kiện cuốn sách của ông Bolton: Hôm 15/6, ông Trump nói, Bolton biết mình đã tiết lộ thông tin mật trong cuốn sách của mình và chưa hoàn thành các giải trình liên quan áp dụng cho tác phẩm viết bởi những cựu quan chức chính phủ có thể chứa thông tin nhạy cảm. Bộ trưởng Tư pháp William Barr cho biết, Bộ Tư pháp Mỹ đang cố gắng liên lạc với ông Bolton để hoàn tất các thủ tục và “xóa bỏ những thông tin mật nếu cần thiết”. Trong khi đó, theo luật sư của ông Bolton, họ đang xem xét đơn kiện và “sẽ hồi đáp” sớm. “The Room Where It Happened: A White House Memoir” (tạm dịch: Căn phòng nơi mọi chuyện xảy ra: Một cuốn hồi ký về Nhà Trắng). “Bolton đề cập tới nhiều chủ đề – sự hỗn loạn trong Nhà Trắng, chắc chắn rồi, nhưng còn có cả những đánh giá của những nhân vật chủ chốt, sự thiếu kiên định của tổng thống, quá trình đưa ra quyết định bừa bãi cũng như cách xử sự của ông ấy [Trump] với các đồng minh và đối thủ, từ Trung Quốc, Nga, Ukraine, Triều Tiên, Iran, Anh, Pháp và Đức”, nhà xuất bản Simon & Schuster giới thiệu về cuốn sách. “Trong thời gian tôi còn làm việc, rất khó để xác định được một quyết định có ý nghĩa nào của ông Trump mà không được thúc đẩy bởi những tính toán nhằm tái đắc cử”, ông Bolton viết trong cuốn hồi ký của mình. Trong một thông cáo phát đi ngày 16/6, Liên đoàn các quyền Tự do Dân dụng nước Mỹ viết, vụ kiện “sẽ thất bại”. Theo Ben Wizner, một giám đốc của tổ chức, một nửa thế kỷ trước, Tòa án Tối cao đã từ chối những nỗ lực của chính quyền Nixon để ngăn cản việc xuất bản cuốn “Pentagon Papers” (tạm dịch: Tài liệu Lầu Năm góc). Ông nhấn mạnh, ngăn cản việc xuất bản là trái với hiến pháp của nước Mỹ. “Như thường lệ, những đe dọa của chính phủ không có liên quan gì tới bảo vệ an ninh quốc gia và mọi thứ để là để tránh những scandal và xấu hổ”, ông Wizner tuyên bố.

Ngày 20/6, một thẩm phán liên bang đã bác bỏ nỗ lực của chính quyền Tổng thống Trump trong việc ngăn chặn việc xuất bản cuốn sách sắp tới của cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton. Thẩm phán Royce Lamberth của Tòa án quận DC đã viết trong một quyết định dài 10 trang rằng các lập luận của Bộ Tư pháp không đủ để ngăn chặn việc phát hành cuốn sách. Ông nói rằng làm thế nào tòa án ngăn chận cuốn sách dự kiến phát hành ngày 23/6, khi nó đã được phân phối rộng rãi trên cả báo chí và internet.  Thẩm phán dùng câu tục ngữ của Texas “ngựa đã sổng chuồng” để nói lên tình huống đã lỡ rồi. Thẩm phán Lamberth viết rằng vì những lý do hầu như không cần phải tuyên bố, Tòa án sẽ không ra lệnh thu hồi và phá hủy một cuốn hồi ký chính trị trên toàn quốc. Thẩm phán Lamberth cũng lưu ý ông Bolton vẫn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

Cuốn sách của ông Bolton trên kệ sách

Quan hệ với Nga Sô: Trong cuộc phỏng vấn với ABC News, cựu Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton cho biết ông từng cảm thấy lo sợ khi để Tổng thống Donald Trump lại một mình với người đồng cấp Nga Vladimir Putin trong hội nghị thượng đỉnh năm 2018 tại Helsinki (Phần Lan). Lý do mà ông Bolton đưa ra, là do các phụ tá Mỹ “không biết ông Trump sẽ nói những gì”. “Giờ, khi mọi chuyện đã xong, tôi mới cảm thấy tự tin rằng đã không có sự cố gì xảy ra trong cuộc gặp một đối một. Nhưng điều đó cũng chỉ cho thấy chúng tôi đã không phạm sai lầm. Còn nước Mỹ không đạt được lợi ích gì cả. Dù vậy, việc không phạm sai lầm là ưu tiên hàng đầu”, ông Bolton nói.

Theo ông Bolton, Chủ tịch Trung Quốc không phải là nhà lãnh đạo thế giới duy nhất “nắm thóp” được Tổng thống Trump. Trong một cuộc phỏng vấn với kênh ABC News, ông Bolton cho biết, Tổng thống Nga Vladimir Putin nghĩ rằng, có thể dễ dàng “lừa” được người đồng cấp nước Mỹ. “Tôi nghĩ ông Putin rất thông minh và cứng rắn. Ông ấy biết mình đang không phải đối mặt với một đối thủ khó nhằn ở đây. Tôi không nghĩ ông ấy lo lắng về Donald Trump”’, ông Bolton chia sẻ. Tổng thống Trump từng tuyên bố, chưa có nhà lãnh đạo Mỹ nào cứng rắn với Nga hơn ông mặc dù điều này vấp phải nhiều nghi ngờ từ chính các cố vấn của ông, bao gồm cả Bolton.

Thông tấn TASS của Nga hôm 19/6 đưa tin, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã bình luận về những nhận định của cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ xung quanh vấn đề Tổng thống Mỹ dễ bị Vladimir Putin thao túng. Ông Peskov khẳng định: “Những lời cáo buộc rằng, ông Trump không đủ năng lực hoặc là kẻ ngây thơ đều có thể xem là những lời vô nghĩa. Trump là một người đơn giản. Ông ấy có kiến thức chuyên sâu. Ông là một nhà đàm phán kiên quyết và khôn ngoan. Ông ấy khéo léo sử dụng kiến thức, sự hiểu biết của mình để khẳng định vị trí của mình”. Đó là lời khen của Nga Sô dành cho Tổng thống Trump nhưng thật sự để cho Tổng thống Trump họp riêng với Tổng thống Putin là một điều không một cố vấn nào của tòa Bạch Ốc dại dột làm như vậy.

Vấn đề Ukraine: Toàn bộ chương cuối của cuốn hồi ký được cựu cố vấn dành cho vấn đề Ukraine, trong đó ông hé lộ mình đã trực tiếp chứng kiến Tổng thống Trump khẳng định mối “ràng buộc” giữa khoản viện trợ an ninh cho Ukraine với cuộc điều tra vào hai bố con Joe Biden. “Sáng hôm sau, ngày 20/8, tôi dò hỏi Trump về tài trợ an ninh cho Ukraine và ông ấy trả lời, mình sẽ không gửi cho họ bất kỳ cái gì cho tới khi tất cả các tài liệu điều tra của Nga liên quan tới Clinton và Biden được giao ra”, ông Bolton viết. Cựu cố vấn cũng cho hay, ngay cả nếu ông được Thượng viện yêu cầu điều trần, ông “tin rằng” điều đó sẽ “không tạo ra ý nghĩa khác biệt nào” tới kết quả cuối cùng. Thượng viện do Đảng Cộng Hòa chiếm đa số đã giải tội cho ông Trump về các cáo buộc này. Ông Bolton biện hộ cho việc ông từ chối ra khai chứng trước Quốc hội trước đó, nói rằng việc này sẽ không tạo ra sự khác biệt nào vì phiên xét xử đã trở thành một vấn đề mang tính đảng phái nặng nề.

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO): Hãng tin TASS cho biết, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump đòi rút nước này khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) diễn ra trong cuộc gặp thượng đỉnh các quốc gia thành viên khối này hồi năm 2018. “Tổng thống Trump gọi tôi vào xe và hỏi hôm nay tôi có sẵn sàng ‘chơi lớn’ không. Sau đó ông nói rằng nước Mỹ rất tôn trọng NATO, nhưng Washington đã bị đối xử không công bằng. Vào ngày 1/1 (năm 2019), tất cả các nước thành viên phải tuân thủ việc đóng góp 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho chi phí quốc phòng chung của NATO, hoặc Mỹ sẽ rút khỏi tổ chức và không bảo vệ cho những quốc gia không chịu đóng góp đầy đủ”, TASS dẫn một trích đoạn trong cuốn hồi ký viết. Ông Bolton nhận định, quan điểm Tổng thống Trump khi đó là nước Mỹ sẽ rút khỏi NATO nếu các nước thành viên trong tổ chức đạt được thỏa thuận đường ống dẫn khí ga với Moscow, bởi thỏa thuận này sẽ mang lại cho nước Nga hàng tỷ USD. Cựu cố vấn an ninh sau đó viết thêm rằng, chính ông cùng Ngoại trưởng Mike Pompeo đã thuyết phục ông Trump đừng dùng biện pháp đe dọa như vậy. Thay vào đó, người đứng đầu Nhà Trắng nên kêu gọi các nước thành viên NATO đóng góp nhiều hơn nữa cho ngân sách quốc phòng chung của khối.

Trung Quốc: Bolton tiết lộ Trump đã kêu gọi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình giúp ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lại vào năm 2020 bằng cách mua thêm các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ. Ông Bolton viết rằng ông Trump có lúc đã tỏ ra đứng về phía chủ tịch Trung Quốc trong việc xây dựng các trại tập trung để giáo dục lại người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Cựu cố vấn an ninh quốc gia cho rằng ông Trump đã nói với ông Tập rằng đó là điều đúng đắn. Nhưng sau đó, ông Trump đã ký một đạo luật, được thông qua lưỡng viện Quốc hội, lên án các trại tập trung và cách Trung Quốc đối xử với người Duy Ngô Nhĩ. 

Bắc Triều Tiên: Trong những năm đầu nhiệm kỳ của mình, ông Trump thường lên tiếng trên Twitter, hay tại các cuộc mít tinh chiến dịch tranh cử và thậm chí các sự kiện chính sách chính thức của Nhà Trắng về bài hát “Little Rocket Man” hay là “Rocket Man”. Ông đang đề cập đến chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un – người đã từ chối từ bỏ chương trình hạt nhân của mình và rất muốn bắn tên lửa tầm xa gần bờ biển Hàn Quốc và Nhật Bản. Sau các cuộc gặp thượng đỉnh phẩn lớn chỉ mang tính biểu tượng, thường trực trong suy nghĩ của ông Trump là một ý tưởng gì đó rất lạ đời. Nó không hề liên quan chút nào tới việc tước bỏ kho vũ khí nguyên tử của ông Kim. Ông Trump khoe rằng ông sẽ tới một hội nghị thượng đỉnh lịch sử với ông Kim, để cố gắng ép buộc hoặc buộc ông Kim từ bỏ những vũ khí hạt nhân đó. Nhưng ông Bolton đã phát hiện ra một nhiệm vụ khác với ông chủ lúc đó của mình. Và đó là việc ghi điểm PR với cử tri ở quê nhà. Ông Trump quan tâm rất ít về kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên khi gặp ông Kim và quan tâm nhiều hơn đến việc kết bạn với Kim Jong Un.

Đối xữ với Hàn Quốc: Liên quan đến cuốn hồi ký cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ sắp cho công bố, chính quyền Hàn Quốc hôm nay 22/6/2020 chỉ trích ông Bolton “bóp méo sự thật” về tiến trình đàm phán giữa Washington và Bình Nhưỡng. Những tiết lộ “không chính xác này” gây trở ngại cho các cuộc đối thoại trong tương lai giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên về hạt nhân. Cố vấn an ninh của tổng thống Hàn Quốc, Chung Eui Yong tuyên bố như trên nhưng không đi sâu vào chi tiết. Trong cuốn sách vừa sắp được công bố ông Bolton chỉ trích Seoul thúc đẩy đối thoại Trump – Kim vì lợi ích riêng của Hàn Quốc và “tiến trình phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên không liên quan đến những quyền lợi cốt lõi của Hoa Kỳ”. Thật sự, cả Hàn Quốc và cả Bắc Triều Tiên đều biết rỏ quyền lợi thật sự của Hoa Kỳ và cái giá phải trả giá cho sự hiện diện của Hoa Kỳ.

Đối xử tệ hại với báo chí: Tổng thống Trump luôn tỏ ra chống lại “fake news” trong nhiều năm, ông đóng vai như là nạn nhân của CNN, The New York Times … – những hãng tin mà ông cho rằng chỉ cố tìm cách đăng tin bất lợi cho ông. Ông chủ Nhà Trắng chủ yếu chỉ nhận lời phỏng vấn và nói những lời tốt đẹp cho hãng tin Fox News – hãng tin được cho rằng “theo” phe ông. Thư ký báo chí Nhà Trắng Kayleigh Mc Enany đã cáo buộc các cơ quan báo chí của Mỹ không công bằng và không nhất quán khi cho rằng các cuộc biểu tình hoặc các chiến dịch bầu cử khiến Virus Corona lây lan. Đỉnh điểm của việc đối xử tệ hại với báo chí là vào mùa hè năm ngoái khi Tổng thống Trump nói rằng muốn bỏ tù các phóng viên: “Những người này nên bị xử tử”, và mô tả họ là vì đã từ chối tiết lộ nguồn tin của mình, theo lời ông Bolton.

Những người được cho trung thành bên cạnh Tổng thống Trump: Trong nội các, có vài người rất trung thành với Tổng thống Mỹ, nhưng trong hậu trường đã có nhiều hành động chống lại quyết định của Trump. Tại hội nghị thượng đỉnh năm 2018, ông Pompeo đã nhắc đến Trump trong tờ giấy ghi chú của mình gửi đến cho Bolton với nội dung nguyên bản là “So full of shit” – mang ý nghĩa không tích cực về đương kim Tổng thống của mình. Ông Bolton viết trong cuốn sách rằng những quan chức nội các và các trợ lý có vẻ trung thành nhất thực sự cũng chẳng kính trọng ông chủ của mình.

Mối quan hệ với Anh Quốc: Các nhà lãnh đạo Mỹ và Anh trong nhiều thập kỷ đã nói rằng hai quốc gia của họ “tuy hai mà như một”. Tuy vậy, thuật ngữ này không hề đúng với Trump. Trong cuộc gặp với thủ tướng Theresa May và các quan chức cấp cao khác của Anh, Tổng thống Mỹ không cho Anh Quốc là một cường quốc nguyên tử. Trong cuốn sách của Bolton, một quan chức Anh từng đề cập đến từ “cường quốc hạt nhân” trong cuộc gặp với Trump, Tổng thống Mỹ khi đó đã bất ngờ hỏi: “Ồ, nước Anh có phải là cường quốc hạt nhân không?”. Ông Bolton lưu ý rằng ông đã làm việc với Tổng thống đủ lâu để những đánh giá của ông không phải là nói đùa. 

Sự thiếu hiểu biết của Tổng thống Trump:

• Ông Trump bị cáo buộc đã phát ngôn muốn “xâm chiếm Venezuela” và cho rằng, nước này “là một phần của nước Mỹ”.
• Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ cũng nói đến một số thất bại quốc tế đáng xấu hổ của ông Trump, ví dụ như ông đã hỏi Chánh văn phòng Nhà Trắng lúc đó là John Kelly rằng Phần Lan có phải là một phần của Nga hay không.

Bà Melania và hợp đồng hôn nhân với TT Trump: CNN hôm 12/6 cho biết cuốn sách của tác giả Mary Jordan với tựa đề “Nghệ thuật đàm phán của bà ấy: Câu chuyện chưa kể của Melania Trump”, dự kiến xuất bản vào đầu tháng 7, sẽ hé lộ về việc Đệ nhất phu nhân Melania đàm phán lại hợp đồng hôn nhân khi ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ năm 2016. Cuốn sách được viết dựa trên hơn 100 cuộc phỏng vấn cho biết bà Melania đã nổi giận và cần thời gian trấn tĩnh khi Tổng thống Trump bị cáo buộc lạm dụng tình dục trong quá khứ. Chính việc đàm phán lại hợp đồng hôn nhân đã trì hoãn việc bà Melania chuyển từ thành phố New York tới Nhà Trắng ở thủ đô Washington, theo tác giả Jordan. Cuốn sách dẫn ba nguồn tin thân cận với gia đình Trump cho biết hợp đồng hôn nhân được bà Melania đàm phán lại nhằm bảo đảm con trai út Barron không bị gạt khỏi công việc kinh doanh của gia đình. “Bà ấy muốn bằng chứng bằng văn bản rằng, liên quan tới cơ hội tài chính và quyền thừa kế, Barron sẽ được đối xử công bằng như với ba người con cả của ông Trump”, tác giả Jordan viết.

Buổi họp hiếm có của tướng Abrams với mọi người tham dự mặc quần áo dân sự, nhằm xóa nhòa khoảng cách về cấp bậc.

KẾT LUẬN

Rất nhiều người nói ông Bolton viết cuốn sách này vì quyền lợi cá nhân. Tuy nhiên, với vị thế cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, ông là người có đủ điều kiện nhất để viết về những bí ẩn cung đình dưới triều đại của Tổng thống Trump. Sự đắc cử của Tổng thống Trump năm 2016 cũng có những lý do đặc thù. Đúng ra, tính tình của ông Trump phù hợp với vai trò của một hoàng đế Châu Á hay một nhà độc tài Châu Âu. Hệ thống dân chủ không toàn hảo đã đưa ông Trump trở thành Tổng thống của Hoa Kỳ. Trong gần hai năm đầu nhiệm kỳ Tổng thống Trump, hơn 30 quan chức và trợ lý đã từ chức hoặc bị sa thải chưa kể vài quan chức cao cấp muốn từ chức nhưng không được chấp thuận.

Cuốn sách có thể khiến nhiều cựu quan chức trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump hành động tương tự. Trước ông Bolton, một cựu quan chức cấp cao khác trong Nội các là Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã chỉ trích ông Trump đã phản ứng không phù hợp trước làn sóng biểu tình đòi quyền lợi cho người da màu lan rộng. Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia H.R. McMaster, cựu Ngoại trưởng Rex Tillerson, cựu Chánh Văn phòng Nhà Trắng John Kelly, cựu Bộ trưởng Hải quân Richard Spencer, cựu Giám đốc Truyền thông Nhà Trắng Anthony Scaramucci, cựu Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Gary Cohn cũng phát ngôn tương tự, điều hiếm gặp ở các Tổng thống trước. Ông Bolton không phải người đầu tiên, nhưng e rằng chưa phải người cuối cùng, khi còn nhiều quan chức từng phục vụ dưới chính quyền ông Trump với tầm ảnh hưởng lớn chưa lên tiếng, trong đó có cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley.

Không chỉ phải đối mặt với một cựu nhân viên cấp cao như ông John Bolton, ông Trump còn phải đương đầu với một tình huống phiền toái khác khi bà cháu gái 55 tuổi của ông, Mary Trump, cũng đã được phát hành vào ngày 14/7 có nội dung kể hết những xì căng đan của tổng thống với tiêu đề Quá nhiều và không bao giờ đủ (tạm dịch: Too much and never enough). Bà Mary Trump hiện vẫn còn trong cuộc kiện tụng với gia đình ông Trump về việc là liệu cuốn sách có vi phạm một thỏa thuận giữ kín mọi sự mà bà đã ký gần 20 năm trước hay không. Do có lệnh tạm cấm không được phát biểu về việc này, bà Mary Trump chưa thể có lời bình luận công khai. Lệnh cấm phát biểu này không ảnh hưởng tới nhà xuất bản Simon & Schuster. Công ty này đã in ra 75,000 cuốn sách, theo hồ sơ nộp tại tòa. Đây là một trong những cuốn sách thuộc hàng bán chạy nhất (best seller) trên Amazon trong vài tuần qua. Nhà xuất bản Simon & Schuster hôm 6/7 cũng lần đầu tiên cho thấy trang bìa sau của cuốn sách. Đây là một trích đoạn của cuốn sách, nói rằng: “Ngày nay, Donald cũng không khác gì khi ông chỉ mới ba tuổi: không thể lớn lên, học hỏi, hay phát triển, không thể nào kềm chế các xúc cảm của mình, điều hòa phản ứng của mình, hoặc thu nhận và tổng hợp tin tức từ ngoài.”

Dĩ nhiên không hề ngẫu nhiên khi vào thời điểm này, Nhà xuất bản Simon & Schuster cũng quyết định ấn hành cuốn sách The art of her deal: The untold story of Melania Trump (tạm dịch: Nghệ thuật đàm phán: Chuyện chưa kể về Melania Trump) của tác giả – nhà báo từng đoạt giải Pulitzer của báo Washington Post, bà Mary Jordan. Đây là cuốn sách mà theo mô tả của Đài CBS (Mỹ) là đã tìm hiểu thật kỹ lưỡng cuộc sống và tính toán riêng tư của đệ nhất phu nhân Mỹ Melania Trump.

Người viết bài này thuộc thành phần trung dung, nhìn mọi vấn đề trên khía cạnh tích cực. Chính sách cứng rắn với Trung Quốc của Tổng thống Trump được lưỡng đảng ủng hộ. Nhẹ nhàng với Nga để cô lập Trung Quốc cũng là điều tốt nếu không có những điều mà ông Trump bị Nga nắm thóp. Hàng chục cựu quan chức an ninh quốc gia của đảng Cộng Hòa gồm ít nhất 20 quan chức phục vụ dưới thời các tổng thống Cộng Hòa Ronald Reagan, George H.W. Bush và George W. Bush, với hàng chục người khác đang đàm phán để gia nhập đã thành lập một nhóm nhằm ủng hộ ứng cử viên tổng thống của đảng Dân Chủ Joe Biden. Nhóm này sẽ công khai ủng hộ Biden trong những tuần tới và các thành viên của nhóm đang lên kế hoạch tranh cử cho ông Biden. Những người quen thuộc với nỗ lực này cho biết, thêm một dấu hiệu nữa cho thấy Tổng thống Donald Trump đã làm cho một số người trong chính đảng của mình phải xa lánh ông ta. Các nhóm chống Trump khác của đảng Cộng Hòa cũng đang phản đối việc tái đắc cử của Trump, bao gồm Dự Án Lincoln (The Lincoln Project), đồng sáng lập bởi George Conway, chồng của Kellyanne Conway, cố vấn của Trump. 

Trong một vài bài viết, tác giả có đề cập đến hệ thống Siêu Quyền Lực tại Hoa Kỳ, nắm phần lớn những nguồn tài chánh và nhiều tài nguyên khác không những của Hoa Kỳ mà còn cả thế giới. Đây mới là thế lực quyết định đường lối quốc gia. Lập pháp, Tư pháp và Hành pháp cũng như hai cánh Cộng Hòa và Dân Chủ chỉ là những diễn viên được lựa chọn tùy theo nhu cầu quốc gia và những biến chuyển trên thế giới. Nếu nhóm quyền lực này thấy Tổng thống Trump không còn phục vụ cho quyền lợi tối thượng của quốc gia thì chuyện ông ra đi cũng chẳng có gì quan trọng và những gì đang xẩy ra cũng chỉ là tiền đề cho chuyện phải đến.

THAM KHẢO

1. Bài viết “Nga trả lời ông Bolton nói Putin dễ thao túng Trump” đăng trên mạng net.NEWS ngày 20/6/2020.
2. Bài viết “Hồi ký Bolton: Tổng thống Mỹ từng dọa rút toàn bộ quân khỏi Hàn Quốc, Seoul lên tiếng” đăng trên mạng net.NEWS ngày 22/6/2020.
3. Bài viết “Bolton nói ông Trump đề nghị Trung Quốc giúp tái đắc cử” đăng trên mạng net.NEWS ngày 18/6/2020.
4. Bài viết “7 tiết lộ gây sốc về Trump trong hồi ký của John Bolton” đăng trên mạng net.NEWS ngày 21/6/2020.
5. Bài viết “3 quyển sách ‘bom tấn’ vén màn Nhà Trắng trước bầu cử” đăng trên mạng Tuổi Trẻ Online ngày 20/6/2020.
6. Bài viết “Lời xin lỗi hiếm có từ tướng lĩnh cấp cao Mỹ” đăng trên mạng Zing News ngày 13/6/2020.
7. Bài viết “Cuốn sách ‘kể hết’ của cháu TT Trump phát hành sớm hơn 2 tuần” đăng trên mạng Người Việt ngày 6/7/2020.
8. Bài viết “ Hồi ký cháu gái Donald Trump: “Gia đình tôi đã tạo ra người đàn ông nguy hiểm nhất thế giới” đăng trên mạng Tuổi Trẻ Online ngày 8/7/2020.
9. Bài viết “Lý do TQ vừa thích, vừa ngại hồi ký của cựu cố vấn ông Trump” đăng trên mạng Net.NEWS ngày 29/6/2020.
10. Bài viết “Nhiều quan chức đảng Cộng Hoà ủng hộ ứng viên Dân Chủ Joe Biden” đăng trên mạng AdminTD ngày 25/6/2020.
11. Bài viết “Bầu cử 2020: Tuần lễ mọi việc thay đổi cho Donald Trump” đăng trên mạng BBC ngày 29/7/2020.

*****